Dzisiaj jest 12 grudnia 2024 r.
Chcę dodać własny artykuł

Dziwożona

Dziwożona – Demon Żeński w Wierzeniach Słowiańskich

Dziwożona, znana również jako boginka lub mamuna, to żeński demon z dawnych wierzeń Słowian. Jej nazwa wywodzi się z języka słowackiego, gdzie „diva lena” lub „divá žena” oznacza „dziką kobietę”. Termin ten zyskał popularność w Polsce dzięki powieści Zygmunta Kaczkowskiego z 1855 roku.

Etymologia i Regionalizmy

W różnych regionach występują różne warianty nazwy dziwożony:

  • Czechy: diva žena
  • Huculi: dykaja żena
  • Łużyczanie: wódna żona
  • Ruś Czerwona: bohynie

Dziwożona jest często mylona z mamuną i boginką. W tradycji górali tatrzańskich termin „dziwożona” był powszechnie używany, podczas gdy wśród górali słowackich znajdowało się określenie „diva lena”. Dziwożony były przedstawiane jako istoty z wydłużonymi piersiami, które używały ich do prania bielizny.

Obrzędy i Opowieści

Wierzono, że aby odzyskać porwane dziecko, należało wynieść je na pole i wykonać specjalny rytuał, w tym obicie dziecka rózgą oraz oblanie wodą ze skorupki jajka, przy wypowiadaniu słów: „Odbierz swoje, oddaj moje”. Taki obrzęd miał przyciągnąć dziwożonę, która w odpowiedzi na płacz dziecka miała oddać porwanego noworodka.

Regionalne opowieści o dziwożonach zawierają też inne motywy, takie jak:

  • Uratowanie kobiety uprowadzonej przez dziwożonę, która planuje ucieczkę z pomocą napotkanego mężczyzny.
  • Złapanie dziwożony, która zostawia swoją czerwoną czapeczkę i regularnie wraca po nią.

Bibliografia

  • B. i A. Podgórscy: Wielka Księga Demonów Polskich — leksykon i antologia demonologii ludowej, Wydawnictwo KOS, Katowice 2005.

Dziwożona pozostaje fascynującym elementem polskiej mitologii, ukazującym bogactwo dawnych wierzeń i tradycji słowiańskich.

Najnowsze aktualności: