Dyslalia
Dyslalia, pochodząca z greckich słów „dys” (zaburzenie) i „lalia” (mowa), to zaburzenia mowy związane z nieprawidłową realizacją fonemów, wynikające z wad w ukształtowaniu organów artykulacyjnych, takich jak wargi, zęby czy język. Zjawisko to nie jest jednostką chorobową, lecz zespołem objawów, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami.
Przyczyny
- Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego:
- nieprawidłowa budowa języka
- nieprawidłowa budowa podniebienia
- zniekształcenie zgryzu
- anomalie zębowe
- przerost trzeciego migdałka
- skrzywienie przegrody nosowej
- Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów mowy:
- niska sprawność języka i warg
- trudności koordynacji pracy wiązadeł głosowych
- Warunki niesprzyjające uczeniu się mowy:
- nieprawidłowe wzorce wymowy
- brak stymulacji rozwoju mowy
- Psychiczne podłoże dyslalii:
- brak zainteresowania mową
- opóźniony rozwój psychomotoryczny
Podział dyslalii
- Ze względu na kryteria objawowe:
- dyslalia głoskowa
- dyslalia sylabowa
- dyslalia wyrazowa
- dyslalia zdaniowa
- Ze względu na objawy:
- sygmatyzm
- rotacyzm
- kappacyzm
- Ze względu na liczbę zniekształconych głosek:
- dyslalia jednoraka
- dyslalia wieloraka
- dyslalia całkowita
- Ze względu na przyczyny:
- dyslalia funkcjonalna
- dyslalia organiczna
Leczenie
Terapia dyslalii polega na korygowaniu błędnie wymawianych dźwięków poprzez rozwijanie umiejętności prawidłowej artykulacji. Wymaga to zaangażowania logopedy, który pomoże w usunięciu przyczyn i objawów zaburzeń. W przypadku uszkodzenia narządów artykulacyjnych mogą być konieczne zabiegi chirurgiczne.
Elementy metodyczne w pracy z pacjentem
- trening sprawności motorycznej narządów mowy
- trening słuchowy
- trening poprawnych pozycji artykulacyjnych
- współpraca ze środowiskiem rodzinnym i szkolnym
Bibliografia
- I. Styczek, Logopedia, PWN Warszawa 1981
- G. Demelowa, Elementy logopedii, WSiP Warszawa 1979
