Dobór Osobniczy w Teorii Ewolucji
Dobór osobniczy, znany również jako dobór indywidualny, to klasyczna koncepcja w teorii ewolucji, w której jednostkami doboru naturalnego są pojedyncze osobniki gatunku. Selekcja cech osobniczych odbywa się na podstawie sukcesu reprodukcyjnego, co pozwala na utrwalanie korzystnych cech genetycznych w populacji.
W rzeczywistości dobór naturalny dotyczy nie genotypów, lecz poszczególnych genów. R. Dawkins w swojej książce Samolubny gen przybliża mechanizm doboru w populacjach w przystępny sposób, unikając skomplikowanego języka matematycznego. W późniejszych pracach omawia konflikty między genami w organizmach diploidalnych.
Zmiany w Koncepcji Doboru
W latach 60. i 70. XX wieku koncepcja doboru osobniczego została poddana krytyce. Nowe podejścia proponowały różne jednostki doboru:
- Dobór grupowy – Vero C. Wynne-Edwards.
- Dobór genowy – R. Dawkins.
S. J. Gould bronił klasycznego stanowiska, argumentując, że dobór odnosi się do ciał, a nie do genów. Dawkins wskazywał, że dobór osobniczy jest alternatywą dla doboru grupowego, który ma mniej zwolenników wśród ewolucjonistów.
W odpowiedzi na krytykę Goulda, Dawkins w książce Fenotyp rozszerzony podkreślał, że koncepcje te nie są na tej samej płaszczyźnie. Spór o dobór osobniczy i grupowy dotyczy nośników doboru, a między osobniczym a genowym – kwestii replikatorów.
Dobór Krewniaczy i Selekcja Międzydemowa
Pod koniec lat 70. E. O. Wilson opisał dobór osobniczy jako przeciwieństwo doboru grupowego oraz krewniaczego, przy czym dobór krewniaczy może być też traktowany jako dobór indywidualny. W popularnej książce Socjobiologia Wilson umiejscawia dobór naturalny pomiędzy osobnikiem a gatunkiem, zwracając uwagę na selekcję migracyjną i międzydemową, co tłumaczy altruistyczne zachowania.
Różne Poziomy Analizy
Różnorodność poziomów analizy doboru naturalnego pozwala na wyjaśnianie różnych zjawisk, takich jak:
- Zachowania społeczne.
- Konflikty genetyczne.
Wnioskując, dobór osobniczy i inne koncepcje doboru stanowią fundamenty współczesnej teorii ewolucji, umożliwiając zrozumienie mechanizmów zachodzących w naturze.
