Bazylika św. Jana na Lateranie
Bazylika św. Jana na Lateranie, znana także jako Papieska arcybazylika Najświętszego Zbawiciela, jest jedną z czterech bazylik większych w Rzymie oraz katedrą biskupa Rzymu. Znajduje się w Rzymie, we Włoszech, i jest dedykowana Jezusowi Chrystusowi, św. Janowi Chrzcicielowi i św. Janowi Apostołowi. Jej dzień wspomnienia przypada na 9 listopada.
Historia
Bazylika ma bogatą historię, która sięga IV wieku:
- IV wiek – w miejscu bazyliki znajdowały się koszary gwardii cesarskiej.
- 313 – cesarz Konstantyn przekazał koszary papieżowi Milcjadesowi.
- 314-318 – budowa pierwszej bazyliki.
- 324 – poświęcenie bazyliki przez papieża Sylwestra I.
- 896 – uszkodzenie budynku w wyniku trzęsienia ziemi.
- 904-911 – odbudowa na zlecenie papieża Sergiusza III.
- 1144 – poświęcenie kościoła świętym Janowi.
- 1300 – ogłoszenie jubileuszu Roku Świętego przez papieża Bonifacego VIII.
- 1308 – pożar uszkodził bazylikę, a papież Klemens V przeniósł siedzibę do Awinionu.
- XV wiek – odbudowa bazyliki w zachowanym stylu pięcionawowym.
Architektura
Fasada bazyliki, zaprojektowana przez Alessandro Galilei w XVIII wieku, jest w stylu klasycznym. Zawiera inskrypcję „Matka i Głowa Wszystkich Kościołów Miasta i Świata”. We wnętrzu znajdziemy m.in. freski Giotta oraz posągi dwunastu apostołów autorstwa uczniów Berniniego.
Budynek posiada również baptysterium, które zostało przekształcone z istniejących wcześniej term. Ołtarz główny jest osłonięty gotyckim baldachimem, a w absydzie znajduje się bogata mozaika z XIII wieku.
Archiprezbiterzy bazyliki
Urząd archiprezbitera bazyliki został utworzony w 1299 roku. Obecnie jest on połączony z funkcją wikariusza generalnego diecezji rzymskiej. Wśród archiprezbiterów byli m.in. Francesco Marchetti Selvaggiani oraz Camillo Ruini.
Protokanonicy honorowi
W 1604 roku król Francji Henryk IV otrzymał tytuł honorowego protokanonika bazyliki. Po obaleniu monarchii godność ta została odnowiona w 1957 roku i obecnie przysługuje prezydentom Francji, którzy uczestniczą w ceremonii w bazylice.
Bazylika św. Jana na Lateranie, jako symbol katolickiej tradycji, odgrywa istotną rolę w historii Kościoła i architektury religijnej.
