Armia „Warszawa”

Armia „Warszawa”

Armia „Warszawa” była improwizowanym związkiem operacyjnym Wojska Polskiego, utworzonym 8 września 1939 roku w trakcie kampanii wrześniowej. Dowództwo objął generał dyw. Juliusz Rómmel. Armia składała się z załogi Warszawy pod dowództwem gen. Waleriana Czumy oraz grup operacyjnych, w tym części Armii „Poznań” i „Pomorze” oraz odtworzonej 13 DP. Jej celem było obronienie Warszawy i Modlina do czasu podpisania kapitulacji.

Geneza i zadania

Po ataku niemieckim na Polskę, 3 września minister Tadeusz Kasprzycki mianował gen. Waleriana Czumę dowódcą obrony Warszawy. Od 1 września miasto było intensywnie bombardowane przez Luftwaffe. 8 września, po zbombardowaniu swoich kwater, gen. Rómmel dotarł do Warszawy i przejął dowództwo nad grupą, przekształconą później w Armię „Warszawa”. Naczelny Wódz, marszałek Edward Śmigły-Rydz, nakazał bronić się tak długo, jak to możliwe.

Działania

W początkowych dniach obrony gen. Czuma dysponował jedynie ograniczonymi siłami: 4 batalionami artylerii przeciwlotniczej oraz różnymi oddziałami ochotników. W dniach 5-6 września część sił została wycofana do Lublina, a do Warszawy przybyły oddziały Armii „Łódź”. 10 września Armia „Poznań” przeprowadziła kontratak na siły niemieckie, jednak wkrótce obie polskie armie zostały otoczone nad Bzurą. Po dramatycznych walkach, gen. Kutrzeba zdołał przedostać się do Warszawy.

Obrońcy Warszawy, mimo dużych strat cywilnych i wojskowych, kontynuowali obronę do 26 września, kiedy to rozpoczęły się pertraktacje z Niemcami. 27 września zawieszenie broni weszło w życie, a 29 września wojska niemieckie wkroczyły do Warszawy.

Organizacja i obsada Armii „Warszawa”

Armia „Warszawa” była zorganizowana w kilku kluczowych strukturach:

• Dowództwo Armii „Warszawa” pod gen. Juliusz Rómmel.
• Dowództwo Obrony Warszawy – gen. Walerian Czuma.
• Odcinki obrony: „Warszawa-Zachód” i „Warszawa-Wschód”.
• Komisariat Cywilny w Warszawie.
• Dowództwo Obrony Modlina – płk Wacław Młodzianowski.

Obsada personalna

W skład dowództwa Armii „Warszawa” wchodzili:

• Gen. dyw. Juliusz Rómmel – dowódca.
• Gen. dyw. Tadeusz Kutrzeba – zastępca dowódcy.
• Płk Leonard Lubański – dowódca artylerii.
• Płk dypl. Aleksander Pragłowski – szef sztabu.

Podsumowanie

Armia „Warszawa” odegrała kluczową rolę w obronie stolicy Polski podczas II Wojny Światowej. Mimo ograniczonych zasobów i silnego ataku niemieckiego, obrońcy stawiali opór aż do momentu kapitulacji, co miało znaczący wpływ na morale i historię Polski w tym trudnym okresie.