|nagrody = Nagroda im. Elizy Orzeszkowej
Nagroda Miasta Łodzi
|commons = Category:Andrzej Strug
|wikiźródła = Tadeusz Gałecki
|wikicytaty = Andrzej Strug
|www =
}}
]]
Andrzej Strug, właśc. Tadeusz Gałecki, ps. „Borsuk”, „August Kudłaty” (ur. 28 listopada 1871 w Lublinie, zm. 9 grudnia 1937 w Warszawie) – pisarz i publicysta, wolnomularz, działacz ruchu socjalistycznego i niepodległościowego, beliniak, a także scenarzysta.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Władysława, właściciela sklepu kolonialnego w Lublinie, i Pauliny z Miklaszewskich. Studiował w Instytucie Rolnictwa i Leśnictwa w Puławach. Działał w Kole Oświaty Ludowej i Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1895 uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej, a w 1897 skazany na zesłanie do guberni archangielskiej.
Po powrocie do kraju studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i uczestniczył w rewolucji 1905 roku. Ponownie aresztowany w 1907 musiał opuścić granice państwa rosyjskiego i wyjechał do Paryża. W 1910 był jednym z sygnatariuszy listu otwartego w sprawie pochowania ciała Juliusza Słowackiego na Wawelu. Pochówek oprotestował biskup krakowski Jan Puzyna. Po powrocie z Francji, Strug wstąpił do organizacji „Strzelca”. W okresie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Józefa Piłsudskiego w stopniu wachmistrza sztabowego. W 1928 zasiadł z listy PPS w Senacie, a w 1934 stał na czele Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela). W 1928 był współautorem scenariuszy do filmów Pan Tadeusz (z Ferdynandem Goetlem) i Przedwiośnie (z Anatolem Sternem). W 1934 odmówił przyjęcia członkostwa Polskiej Akademii Literatury, ponieważ protestował przeciwko procesowi brzeskiemu i Berezie Kartuskiej. Do końca życia był aktywnym działaczem społecznym i politycznym. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Życie prywatne
Był żonaty z Nelly Gałecką-Strug (1892-1989).
Ordery i odznaczenia
* Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5419 (17 maja 1922)
* Krzyż Niepodległości (4 listopada 1933)
* Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925)
* Krzyż Walecznych
* Złoty Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)
* Odznaka pamiątkowa POW nr 620 (6 sierpnia 1919)
Twórczość
* 1908: Ludzie podziemni
* 1908: Jutro
* 1910: Dzieje jednego pocisku
* 1911: Ojcowie nasi
* 1912: Portret
* 1913–1914: Zakopanoptikon (druk w odcinkach we lwowskim „Wieku Nowym”; I wyd. całości 1957)
* 1914: Pieniądz
* 1918: Chimera
* 1920: Wyspa zapomnienia
* 1921: Odznaka za wierną służbę
* 1922: Mogiła nieznanego żołnierza
* 1925: Pokolenie Marka Świdy
* 1926: Wielki dzień. Kronika niedoszłych wydarzeń (ukazała się w warszawskim dzienniku „Kurier Poranny”; I wyd. całości 1957)
* 1928: Fortuna kasjera Śpiewankiewicza
* 1930–1931: Pisma
* 1932–1933: Żółty krzyż
* 1937: Miliardy
* 1937: W Nienadybach byczo jest
Filmografia
; Scenariusz
* 1928: Pan Tadeusz
* 1928: Przedwiośnie
; Ekranizacje
* 1927: Mogiła nieznanego żołnierza
* 1929: Grzeszna miłość
* 1930: Niebezpieczny romans
* 1972: Fortuna
* 1980: Gorączka
Przypisy
Bibliografia
* }}
*
* }}
*
Linki zewnętrzne
* |archiwum=https://web.archive.org/web/20171210022658/http://wykaz.muzeumpilsudski.pl/wykaz-legionistow/wykaz/legionista/7035-galecki-strug#/|zarchiwizowano=2017-12-10}}
* Powieść [http://polona.pl/item/1622322/ Chimera] w serwisie Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.
* Zbiór nowel [http://polona.pl/item/2025738/ Ludzie podziemni] w serwisie Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona.
* [http://lewicowo.pl/dzieje-andrzeja-struga/ Stanisław Posner, Dzieje Andrzeja Struga]
*
* [http://lewicowo.pl/w-dziesiata-rocznice-wspomnienia-2/ Andrzej Strug, W dziesiątą rocznicę (wspomnienia)]
* [http://www.polisemia.com.pl/home/numer-2-2012-9/psychologia-i-filozofia-terroryzmu-wedug-dziejw-jednego-pocisku-andrzeja-struga Psychologia i filozofia terroryzmu według Dziejów jednego pocisku Andrzeja Struga – opracowanie]
* [http://wolnomularstwo.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=428&Itemid=53 Wolnomularskie inspiracje Andrzeja Struga – artykuł na Wirtualnym Wschodzie Wolnomularskim]
*
* Andrzej Strug w Palestynie ([https://web.archive.org/web/20160304065806/http://izrael.org.il/historia/3427-najwiekszy-cud-w-historii-swiata.html Erec Israel – izrael.org.il])
* [https://polona.pl/search/?filters=creator:%22Strug,_Andrzej_(1871–1937)%22,public:1 Utwory Andrzeja Struga] w serwisie [https://polona.pl Polona.pl]
Kategoria:Absolwenci i studenci Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Puławach
Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
Kategoria:Członkowie Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela
Kategoria:Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
Kategoria:Członkowie Towarzystwa Sportowo-Gimnastycznego „Strzelec”
Kategoria:Członkowie Związku Zawodowego Literatów Polskich
Kategoria:Honorowi obywatele Sosnowca
Kategoria:Laureaci Nagrody Miasta Łodzi
Kategoria:Ludzie urodzeni w Lublinie
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Odznaką pamiątkową Polskiej Organizacji Wojskowej
Kategoria:Odznaczeni Złotym Wawrzynem Akademickim
Kategoria:Pisarze Młodej Polski
Kategoria:Pisarze związani z Krakowem
Kategoria:Pisarze związani z Lublinem
Kategoria:Pisarze związani z Paryżem
Kategoria:Pisarze związani z Puławami
Kategoria:Pisarze związani z Warszawą
Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
Kategoria:Podoficerowie kawalerii Legionów Polskich
Kategoria:Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1892–1906)
Kategoria:Polscy dziennikarze
Kategoria:Polscy pisarze dwudziestolecia międzywojennego
Kategoria:Polscy prozaicy XX wieku
Kategoria:Polscy scenarzyści XX wieku
Kategoria:Polscy wolnomularze (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim
Kategoria:Senatorowie II kadencji (1928–1930)
Kategoria:Uczestnicy rewolucji w Królestwie Polskim (1905–1907)
Kategoria:Wielcy mistrzowie WLNP
Kategoria:Więźniowie Cytadeli Warszawskiej (Królestwo Kongresowe)
Kategoria:Urodzeni w 1871
Kategoria:Zmarli w 1937
