Aerozole atmosferyczne
Aerozole atmosferyczne to zarówno ciekłe krople, jak i stałe cząstki pochodzenia naturalnego, jak sól morska czy pyły mineralne, oraz zanieczyszczenia wytworzone przez człowieka, takie jak siarczany. Prekursorami aerozoli są tlenki siarki i azotu, które przekształcają się w aerozole w procesach chemicznych i fotochemicznych.
Rodzaje aerozoli atmosferycznych
Aerozole można klasyfikować na podstawie ich pochodzenia, fazy oraz właściwości fizycznych i chemicznych. Wyróżniamy cztery główne grupy:
- Aerozol soli morskiej
- Pyły mineralne (np. chmury piasku znad Sahary)
- Siarczany
- Sadza
Aerozole mogą działać jako jądra kondensacji, co wpływa na powstawanie cząstek chmurowych oraz ich właściwości, takie jak albedo i czas życia chmur.
Aerozole atmosferyczne a zmiany klimatu
Aerozole mają znaczący wpływ na promieniowanie słoneczne, co zmienia albedo Ziemi i może prowadzić do jej oziębienia. Duże aerozole, takie jak sól morska i pyły mineralne, mogą również modulować efekt cieplarniany, oddziałując z promieniowaniem podczerwonym.
Pomiary aerozoli atmosferycznych
Pomiary aerozoli atmosferycznych realizowane są za pomocą różnych technik, w tym:
Pomiary in situ
Ważenie filtrów z osadzonym aerozolem to jedna z najprostszych metod, która może być realizowana w różnych odstępach czasu. Istnieją również techniki ciągłego pomiaru masy oraz analizy wielkości cząstek.
Pomiary zdalne
Zdalne pomiary aerozoli opierają się na analizie osłabienia promieniowania słonecznego oraz wykorzystaniu lidarów, które wysyłają wiązki laserowe do atmosfery. Lidar umożliwia określenie współczynników rozpraszania oraz identyfikację różnych typów aerozoli.
Notatka o nazewnictwie
Terminologia związana z aerozolami jest często nieprecyzyjna, a różne angielskie terminy, takie jak atmospheric aerosol i particulate matter, używane są zamiennie. W polskich dokumentach legislacyjnych najczęściej stosuje się termin pyły zawieszone, co może prowadzić do nieporozumień, ponieważ nie obejmuje wszystkich rodzajów aerozoli.
