Miniony rok to w Warszawie przede wszystkim fala uchodźców z Ukrainy, która oznacza także wzrost ludności o setki tysięcy nowych mieszkańców. Dlatego tak ważna była edukacja i zabezpieczenie socjalne. Niewątpliwe sukcesy stolicy to otwarcie stacji metra na Bemowie i Targówku oraz dalsze inwestycje w infrastrukturę komunikacyjną. A wszystko to w obliczu malejących wpływów do kasy miasta, kryzysu energetycznego i utrzymującej się inflacji.
Przed Warszawą coraz więcej wyzwań i zadań w sytuacji kryzysu gospodarczego i niepewnej sytuacji politycznej.
Konsekwentnie budujemy nowoczesny transport miejski, w tym kolejne stacje metra i trasę tramwajową do Wilanowa. Inwestujemy w edukację, nowe szkoły i przedszkola. Kontynuujemy kluczowe inwestycje drogowe, jak przebudowa wiaduktów Trasy Łazienkowskiej. Budujemy Nowe Centrum Warszawy, w tym Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Realizujemy program bezpłatnych żłobków i budujemy nowe placówki. Robimy wszystko, żeby mimo zabieranych nam przez rząd miliardów, miasto było zarządzane w sposób efektywny, a inwestycje kontynuowane – mówił podczas ostatniej sesji budżetowej Rady m.st. Warszawy prezydent Rafał Trzaskowski.
Co działo się w Warszawie w 2022 roku? Poniżej podsumowanie roku działań miasta i przegląd najważniejszych projektów:
Uchodźcy z Ukrainy – pomoc i opieka Warszawy
Ukraińscy obywatele już od dawna wybierali polską stolicę jako swoje miejsce do życia, jednak od momentu agresji Rosji na Ukrainę Warszawa przyjęła ogromną falę uciekinierów. W pierwszych tygodniach wojny przyjechało tu około 350 tys. osób, w większości kobiet i dzieci. Było to obciążenie i wyzwanie dla infrastruktury dworcowej, drogowej, transportu publicznego i organizacji pomocowych. W sumie, według danych zebranych przez Biuro Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, przez stolicę przejechał od 24 lutego dodatkowy milion osób, czyli „pół miasta”.
Warszawa przygotowała punkty informacyjne i miejsca pobytowe, organizowała zbiórki darów oraz pomagała aklimatyzować się w nowym miejscu. W pierwszych tygodniach kryzysu stołeczny Urząd Pracy uruchomił specjalny Punkt Obsługi dla Obywateli Ukrainy. Zarejestrowało się w nim ponad 5,5 tys. osób, a z obsługi skorzystało blisko 30 tysięcy.
Podczas nadawania numeru PESEL w mieście zarejestrowało się prawie 160 tys. osób. W tym czasie w miejskich szpitalach urodziło się 316 dzieci obywateli ukraińskich.
Do miejskich żłobków uczęszcza ok. 250 dzieci uchodźców, do przedszkoli – 3 tys., a do szkół podstawowych – niecałe 10 tysięcy. W szkołach ponadpodstawowych uczy się ponad 1,2 tys. osób z Ukrainy. Łącznie w warszawskim systemie edukacyjnym razem z placówkami prywatnymi i społecznymi jest prawie 18 tys. ukraińskich dzieci i młodzieży.
Współpraca z organizacjami pozarządowymi
Warszawa cały czas korzysta ze wsparcia organizacji pozarządowych. Partnerzy społeczni, którzy wspierali uczniów i nauczycieli w czasie pandemii i nauczania zdalnego, obecnie realizują działania na rzecz uchodźców. W tym roku dodatkowe środki przeznaczono na szkolenie i zatrudnienie asystentów międzykulturowych.
Od 14 czerwca działa Centrum Edukacji i Rozwoju przy ul. Towarowej finansowane ze środków UNICEF. Centrum zapewnia 120 stanowisk do nauki zdalnej, pomoce dydaktyczne, zabawki. Odbywa się tam wiele zajęć, kursów, działają infolinie. Uruchomiono 650 miejsc i stanowisk dla uczniów, kontynuujących naukę zdalną w systemie ukraińskim. Środki UNICEF wspomogły także akcję „Lato w Mieście”, dożywianie dzieci i zakup sprzętu komputerowego. Przekazano także środki na zatrudnienie asystentów językowych w warszawskich szkołach i przedszkolach. Od kwietnia w miejskich placówkach oświatowych pracowało 200 ukraińskich asystentek, latem – ponad 180, a teraz aż 300 osób. Finansowanie zapewniło Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej.
Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń przeprowadziło też szkolenia dla nauczycieli pracujących z dziećmi ukraińskimi.
Nowe Centrum Warszawy
Mimo trudnej sytuacji finansowej, w 2022 r. miastu udało się zrealizować oraz rozpocząć kolejne inwestycje. Jedne z większych projektów dotyczyły tzw. Nowego Centrum Warszawy. To program, który ma zmienić serce miasta w przyjazną, zieloną i bezpieczną dla wszystkich użytkowników przestrzeń. W tym roku udostępniono mieszkańcom odnowione rondo Dmowskiego – z zielenią i naziemnymi przejściami dla pieszych. Do użytku oddano też tzw. plac Pięciu Rogów – ruchliwe skrzyżowanie u zbiegu ulic Brackiej, Chmielnej, Kruczej, Szpitalnej i Zgoda zmieniło się przyjazny deptak z drzewami i miejscami do odpoczynku.
Rozpoczęto też pierwsze prace związane z budową parkingu pod placem Powstańców Warszawy. Kierowcy zyskają miejsca parkingowe, a piesi zieloną przestrzeń z drzewami i krzewami. Bardziej zielone będą też plac Trzech Krzyży oraz tak zwany plac Centralny czyli teren przed Pałacem Kultury i Nauki. Zazieleni się też ul. Marszałkowska – obecnie trwa przetarg na przebudowę pierwszego odcinka, między pl. Bankowym a ul. Królewską.
Ważny etap prac zrealizowano w powstającym Muzeum Sztuki Nowoczesnej – w lipcu na szczycie budynku zawisła wiecha. To zresztą niejedyna inwestycja z zakresu kultury w stolicy. Wiele z nich realizowanych jest poza centrum miasta. To m.in. działania dotyczące nowej siedziby Sinfonii Varsovia. Miasto inwestuje również w dzielnicowe domy kultury – to m.in. decyzja o budowie domu kultury na Żoliborzu oraz modernizacja Kina Tęcza na potrzeby Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy w tej samej dzielnicy.
Transport i drogi
W tej dziedzinie działo się wyjątkowo dużo. W czerwcu i wrześniu otwarto nowe stacje metra na Bemowie i Targówku. Równo miesiąc po uruchomieniu stacji po prawej stronie Wisły na tory wjechały też pierwsze z nowych pociągów metra – Škoda Varsovia. Obecnie kursuje ich już sześć. Z nowych składów od tego roku mogą korzystać również pasażerowie warszawskiej SKM. Po torach kursuje już większość z zamówionych 21 pociągów.
Sporo działo się też w Tramwajach Warszawskich. W marcu rozpoczęto budowę linii wzdłuż ul. Kasprzaka, a kilka miesięcy później ruszyły prace przy budowie trasy do Wilanowa. Ta pierwsza ma być gotowa już w przyszłym roku, z drugiej mieszkańcy skorzystają w 2024 r.
Część tegorocznych inwestycji dotyczy też warszawskich kierowców. To m.in. rozpoczęcie przebudowy pierwszych wiaduktów Trasy Łazienkowskiej. Prace udało się ukończyć w grudniu, a mieszkańcy mogli skorzystać z nowej konstrukcji przed planowanym terminem. Wkrótce rozpocznie się też rozbiórka kolejnych wiaduktów. Zakończono natomiast prace przy budowie estakady w Rembertowie. Trasa będzie przejezdna po uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie. W 2022 r. podpisano też umowę na przedłużenie ul. Światowida (do ul. Modlińskiej).
Od kilku miesięcy kierowcy mogą korzystać z nowych parkingów „Parkuj i jedź” – pierwszy otwarto w przy stacji kolejowej Warszawa Żerań, drugi przy stacji Warszawa Jeziorki. W obu miejscach można zostawić nie tylko samochód, ale też rower.
A z myślą o rowerzystach i pieszych rozpoczęto w tym roku budowę mostu, który połączy Śródmieście z Pragą. Gotowe są już wszystkie filary przyszłej przeprawy.
Sport i rekreacja
W 2022 r. zakończono porządkowanie terenu dawnej „Skry”. Miasto podpisało też umowę na I etap rewitalizacji tego kompleksu sportowego. Powstanie tam m.in. stadion treningowy i boisko do rugby. Również w tym roku ogłoszono konkurs na koncepcję dla II etapu rewitalizacji, który obejmie budowę nowoczesnej hali sportowej i stadionu lekkoatletycznego.
Z kolei na początku wakacji do użytku oddane zostały zmodernizowane obiekty w Ośrodku Inflancka.
Edukacja
Wydatki na edukację to od lat największa pozycja w budżecie m.st. Warszawy – w tym roku było to 5,6 mld zł, natomiast środki subwencyjne z budżetu państwa na prowadzenie szkół i przedszkoli pokrywają 2,7 mld zł czyli niecałe 50 proc. tych kosztów. Kwota ta nie wystarcza nawet na zapłacenie pensji pracownikom oświaty.
Mimo to stolica nie zrezygnowała z inwestycji oświatowych. Część uczniów z Bemowa i Woli rozpoczęła ten rok szkolny w nowych placówkach. Uruchomiono kilka nowych żłobków – m.in. na Bielanach i w Ursusie. Z kolei w Wesołej rozpoczęto budowę pierwszego miejskiego liceum ogólnokształcącego, które ma być gotowe w 2023 r. Wciąż kontynuowane są inwestycje oświatowe w Ursusie, na Targówku, Białołęce, Bemowie i we Włochach.
W roku 2022, w ramach rozbudowy Centrum Nauki Kopernik i przy finansowym wsparciu miasta, zakończono również budowę Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego. W obiekcie utworzono cztery przestrzenie badawcze. Otwarcie planowane jest na kwiecień 2023 r.
Stolica powołała też Warszawskiego Rzecznika Praw Uczniowskich, który będzie odpowiadał m.in. za informowanie uczniów o przysługujących im prawach czy współpracę z władzami placówek oświatowych.
Zieleń i ekologia
Zieleń i kwestie klimatyczne to jeden z obecnych priorytetów miasta. W 2022 r. przyjęto Program Rozwoju Fotowoltaiki Miejskiej, który zakłada montaż paneli fotowoltaicznych na wszystkich miejskich budynkach, na których jest taka możliwość. Rozpoczęto też pierwsze inwestycje. W tym roku zakończył się również montaż czujników jakości powietrza, które pojawiły się w każdej z warszawskich dzielnic. W stolicy zamontowano ich łącznie ponad 100.
W 2022 r. kontynuowane prace przy budowie ZUSOK na Targówku. Powstająca instalacja pozwoli odzyskiwać energię z odpadów, przybliżając miasto do samowystarczalności energetycznej. W październiku wmurowano akt erekcyjny dla tej inwestycji.
Zakończono modernizację Parku Praskiego i zapowiedziano utworzenie Parku Naturalnego Golędzinów na Pradze-Północ. Ma on być największym parkiem w stolicy.
Izba Pamięci
Nie mniej ważną inwestycją było otwarcie Izby Pamięci na Woli, nowego oddziału Muzeum Warszawy. To estetyczna przestrzeń, która ma przywracać pamięć o zamordowanych i poległych w czasie Powstania Warszawskiego.