Dschubba (Delta Scorpii)
Dschubba, znana również jako Delta Scorpii (δ Sco), to jedna z jaśniejszych gwiazd w gwiazdozbiorze Skorpiona, o jasności 2,32. Znajduje się w odległości około 505 lat świetlnych od Ziemi.
Nazwa i pochodzenie
Nazwa Dschubba pochodzi z arabskiego słowa oznaczającego „przód” lub „czoło” Skorpiona. W XIX wieku w katalogach obserwacyjnych występowała również jako Iclarkrav, co związane jest z arabskim terminem oznaczającym „koronę Skorpiona”. Międzynarodowa Unia Astronomiczna formalnie uznała nazwę Dschubba dla Delta Scorpii A.
Charakterystyka
Dschubba jest podolbrzymem typu widmowego B0,3, który charakteryzuje się szybkim obrotem wokół własnej osi. Należy do gwiazd zmiennych typu Gamma Cassiopeiae, z obserwowanymi zmianami jasności na poziomie kilku dziesiątych magnitudo, spowodowanymi wyrzucaniem gazu z równikowych obszarów gwiazdy. W latach 2003-2004 gwiazda osiągnęła najwyższą jasność, ustępując jedynie Antaresowi w swoim gwiazdozbiorze.
Układ podwójny
Dschubba posiada układ spektroskopowo podwójny z drugą gwiazdą o jasności 5,0. Obie gwiazdy okrążają wspólny środek masy co 20 dni, w odległości zbliżonej do odległości Słońce-Merkury (~0,4 au). Trzeci składnik układu to gwiazda typu widmowego B, która jest słabsza od Dschubby, z jasnością 3,3. Krąży wokół Dschubby po wydłużonej orbicie z okresem 10,8 lat. Zjawisko pojaśnienia Dschubby miało miejsce po przejściu drugiego składnika przez peryastron orbity, co związane było z transferem masy pomiędzy gwiazdami. Łączna masa układu szacowana jest na 27,7 ± 10 mas Słońca.
Czwarty składnik
Układ Dschubby obejmuje również czwarty składnik, który ma jasność 4,9 i znajduje się w odległości 0,186 sekundy kątowej od głównej gwiazdy, co jest dwukrotnie dalsze niż średnia odległość trzeciego składnika.
