Pierzchały – Opis Miejscowości
Pierzchały, znane również jako Pettelkau, to osada w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Płoskinia. Miejscowość ta została znana od roku 1296, a w latach 1975–1998 była częścią województwa elbląskiego.
Historia i Znaczenie Religijne
W 1311 roku osada stała się własnością biskupów warmińskich. Powstała tutaj kapituła kolegiacka w 1343 roku, która później została przeniesiona do Glotowa, a następnie do Dobrego Miasta. Kościół pw. Narodzenia NMP i św. Małgorzaty, zbudowany przed założeniem kolegiaty, jest przykładem gotyckiej architektury z bogatym wystrojem.
- Sklepienie krzyżowo-żebrowe.
- Wieża i zakrystia dobudowane ok. 1400 r.
- Odkrycia gotyckich malowideł ściennych z postaciami apostołów w 1894 r.
- Laterne z 1770 r. i późnogotycki tryptyk z Elbląga (ok. 1520 r.)
W średniowieczu Pierzchały były miejscem pielgrzymkowym, jednak parafia została zlikwidowana, a kościół stał się filią parafii w Szalmi. Po II wojnie światowej świątynia uległa poważnemu zniszczeniu, a jej ruiny przez wiele lat niszczały. W 1960 roku zostały prowizorycznie zaadaptowane na magazyn PGR, co przyczyniło się do dalszej dewastacji.
Odbudowa i Współczesność
Dopiero po przemianach ustrojowych, dzięki wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, rozpoczęto odbudowę kościoła. Ponowna konsekracja miała miejsce 17 października 1999 roku, a działalność parafii została wznowiona.
Przyroda i Rekreacja
W okolicy osady znajduje się zapora i elektrownia wodna na rzece Pasłęce, tworzące Jezioro Pierzchalskie o powierzchni 240 ha i głębokości do 10 m. Zbiornik stanowi popularne miejsce dla kajakarzy, a jego łagodne brzegi sprzyjają rekreacji.
