Mątki – Wieś na Warmii
Mątki to wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Jonkowo. W latach 1975–1998 była częścią województwa olsztyńskiego. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia pierwszego sołtysa, Prusa o imieniu Munten.
Historia
Wieś została założona w 1348 roku przez Kapitułę Warmińską na pruskim terytorium Gudikus. Akt lokacyjny został wystawiony w 1352 roku. Munten, jako sołtys, otrzymał przywileje na wolne włóki oraz karczmę. W 1445 roku część gruntów została sprzedana, a w 1594 roku wydano odnowiony akt lokacyjny. W 1782 roku wieś liczyła 32 mieszkańców.
W latach 1516-1521 Mątki odwiedzał Mikołaj Kopernik. W 1807 roku, podczas bitwy pod Olsztynem, stacjonowały tu wojska rosyjskie. W XIX wieku wieś zmagała się z epidemią cholery, a w 1892 roku wybuchł pożar, który zniszczył wiele budynków.
Podczas II wojny światowej w okolicy miały miejsce starcia wojsk radzieckich i niemieckich, w wyniku których zginęło około 250 osób. Po wojnie zbudowano kaplicę św. Walentego w 1992 roku.
Zabytki
- Kapliczka pierwsza: Powstała pod koniec XVII wieku, przebudowana po pożarze w 1896 roku. Zawierała różne elementy kultu religijnego i została odrestaurowana w 1951 i 1973 roku.
- Kapliczka druga: Zbudowana w 1851 roku, zremontowana w 1928 i odbudowana w 1958 roku. Zawiera figurę Matki Boskiej oraz krucyfiks.
Ludzie związani z Mątkami
- Jan Hanowski – duszpasterz urodzony w Mątkach.
Bibliografia
- Robert Syrwid, Kościoły parafialne gminy Jonkowo, Olsztyn 2005.
- Georg Kellmann, Historia parafii Klebark Wielki, Klebark Wielki 2007.
Podsumowanie
Mątki to wieś o bogatej historii, związana z ważnymi postaciami i wydarzeniami. Zabytki, takie jak kapliczki, świadczą o jej tradycjach i kulturze lokalnej.
