„`html
Wysin – Informacje ogólne
Wysin (kaszb. Wësëno) to wieś na Kaszubach, znajdująca się w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Liniewo. Liczy 622 mieszkańców i leży w północno-wschodniej części gminy, w otoczeniu wzniesień.
Historia
Wysin ma bogatą historię, sięgającą wczesnego średniowiecza, kiedy to tereny te podlegały lokalnemu ośrodkowi, najprawdopodobniej grodzisku Gnosna. W XIII wieku wieś była własnością księcia tczewskiego Sambora II, który w 1250 roku przekazał ją biskupowi Michałowi z Włocławka. W 1284 roku książę Mściwój II przyznał wieś biskupowi Wisławowi. Nazwa „Wysin” wywodzi się od staropolskiego imienia Wysz.
Wieś była pod opieką biskupów przez stulecia. Pierwszy kościół, prawdopodobnie drewniany, powstał w XIII wieku. Obecny, neogotycki kościół pw. Wszystkich Świętych, został zbudowany w 1894 roku i zawiera cenne zabytki, w tym późnogotycką „Pietę” z XV wieku.
Przed II wojną światową Wysin liczył około 1500 mieszkańców i posiadał wiele lokalnych usług, takich jak wytwórnia oranżady, piekarnia i sklepy kolonialne. W czasie okupacji Niemcy utworzyli oboz przesiedleńczy dla 13 tys. Kaszubów. W latach 1975-1998 wieś należała administracyjnie do województwa gdańskiego. Wysin jest także miejscem urodzenia ks. F. Podlawskiego, historyka i dziekana kościerskiego.
Okolice
Na północ od Wysina znajduje się Ptasia Góra, miejsce o znaczeniu kulturowym, gdzie palono ognie w czasie sobótki.
Zabytki
Wysin jest znany z kilku zabytków, wpisanych do rejestru NID:
- Kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych, zbudowany w 1893 roku (nr rej.: 1068 z 29.12.1990).
- Cmentarz, na którym spoczywają m.in.:
- Józef Kłos, zamordowany przez Niemców we wrześniu 1939.
- Stanisław Kłos, partyzant, zginął w kwietniu 1944.
- Ksiądz Władysław Mix, proboszcz w latach 1981-1995.
- Ksiądz Józef Sobisz, proboszcz w latach 1939-1959.
„`
