Czarkowy – Informacje ogólne
Czarkowy to wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn, nad rzeką Nidą. Do 1954 roku istniała gmina Czarkowy, a w latach 1975-1998 miejscowość należała do województwa kieleckiego. Przez wieś przebiega zielony szlak turystyczny z Wiślicy do Grochowisk.
Historia
Czarkowy jest osadą, która powstała przed 1250 rokiem. Była własnością różnych rodów, w tym Czartoryskich, Radziwiłłów, Moskorzewskich i Pusłowskich. Hieronim Moskorzowski, znany działacz ruchu antytrynitarskiego, oraz generał Karol Kniaziewicz to niektórzy z jej właścicieli.
Wieś była miejscem działalności Braci Polskich. W latach 1654-1655 pastorem był Stanisław Lubieniecki, który notował, że do zboru należało około 45 rodzin. Po zniszczeniach w 1655 roku, związanych z rabunkami, pozostała część wiernych schroniła się w Gorlicach.
W 1864 roku wieś stała się własnością jej mieszkańców na mocy dekretu cara Aleksandra II. W XVIII wieku zbudowano tu barokowy pałac, a w XIX wieku Czarkowy były siedzibą gminy oraz miały szkołę gminną. W 1827 roku wieś liczyła 71 domów i 632 mieszkańców.
Zabytki
- Cmentarz wojenny: Z pomnikiem „Ku chwale pierwszych bojów Józefa Piłsudskiego o niepodległość Polski”, odbudowany w 1992 roku po zniszczeniu w 1945.
- Zespół dworski: Pozostałości dworu oraz zabudowa gospodarcza z przełomu XVIII i XIX wieku.
Osoby związane z Czarkowami
- Stanisław Lubieniecki – astronom, historyk i lokalny pastor.
- Hieronim Moskorzowski – działacz reformacyjny Braci Polskich.
- Andrzej Wiszowaty – filozof i teolog Braci Polskich.
