Zespół jelita drażliwego (IBS)
Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekła, idiopatyczna choroba przewodu pokarmowego, charakteryzująca się bólami brzucha oraz zaburzeniami rytmu wypróżnień, trwająca co najmniej trzy miesiące. Pierwszy raz została opisana przez Williama Oslera w 1892 roku.
Epidemiologia i patofizjologia
Przyczyny IBS są nieznane, ale istnieje wiele czynników mogących wpływać na rozwój choroby, w tym:
- Nadmierny rozrost mikrobiomu jelitowego (SIBO)
- Zaburzenia czucia trzewnego i funkcji motorycznej jelit
- Problemy psychiczne, takie jak depresja i lęk
- Dieta uboga w błonnik
- Przebyte infekcje jelitowe
- Zmiany w aktywności mózgu związane z odczuwaniem bólu
Objawy
Objawy IBS są często wyzwalane przez stres i obejmują:
- Bóle brzucha
- Biegunka, z częstymi wypróżnieniami
- Zaparcia, z twardym stolcem
- Wzdęcia
- Nudności i wymioty
- Uczucie zmęczenia
Postacie IBS
- Biegunkowa
- Zaparciowa
- Mieszana
Diagnostyka
Diagnostyka IBS polega na wykluczeniu organicznych przyczyn dolegliwości. Zestaw badań obejmuje:
- Test wodorowy
- Morfologię krwi
- Badania biochemiczne
- Badanie kału
- Rektoskopię lub fiberosigmoidoskopię
Rozpoznanie
Rozpoznanie IBS opiera się na Kryteriach Rzymskich III, które wymagają wystąpienia bólu brzucha przez co najmniej trzy dni w miesiącu oraz dwóch z trzech dodatkowych objawów.
Leczenie
Leczenie IBS koncentruje się na łagodzeniu objawów. Rekomendowane są:
- Dieta FODMAP, ograniczająca ciężkostrawne węglowodany
- Dieta bogata w rozpuszczalny błonnik
- Probiotyki oraz preparaty z olejem z mięty pieprzowej
Rokowanie
IBS ma tendencję do nawracania, ale zazwyczaj ma łagodny przebieg i nie prowadzi do poważnych powikłań.
Historia
IBS zostało po raz pierwszy opisane w 1892 roku, a w XIX wieku znane było pod różnymi nazwami, takimi jak „enteritis membranacea” czy „colitis mucosa”.
Bibliografia
- „Interna” pod redakcją prof. dr hab. med. Włodzimierza Januszewicza
- „Choroby wewnętrzne” pod redakcją prof. dr hab. med. Andrzeja Szczeklika
- „Medycyna wewnętrzna” Gerd Herold i współautorzy