Niecierpek pospolity
Niecierpek pospolity (Impatiens noli-tangere) to gatunek rośliny z rodziny niecierpkowatych. Występuje na dziko w Azji, Ameryce Północnej oraz w niemal całej Europie, z wyjątkiem wyższych partii gór w Polsce, gdzie jest dość pospolity. Roślina rośnie głównie w wilgotnych lasach, jest jednoroczna, a jej nasiona rozsiewane są poprzez nagłe wystrzelenie z dojrzałych owoców. W przeszłości niecierpek był wykorzystywany jako roślina jadalna, lecznicza oraz do farbowania włosów i wełny.
Rozmieszczenie geograficzne
Niecierpek pospolity występuje w wielu regionach Europy, Azji i Ameryki Północnej. Jego zasięg geograficzny jest ograniczony w południowych i północnych krańcach Europy. Gatunek ten jest rzadki na Półwyspie Iberyjskim oraz w południowej Francji. W obszarze Kaukazu oraz w północnej części Europy, jak Wielka Brytania i południowy Półwysep Skandynawski, niecierpek występuje sporadycznie. W Azji jego zasięg jest przerywany i obejmuje regiony takie jak Kamczatka, Japonia, Półwysep Koreański oraz północne Chiny.
Cytologia i biochemia
Barwnik kwiatów niecierpka, intensywnie żółty, składa się głównie z karotenoidów, takich jak acetylowana wiolaksantyna i luteina epoksydowa. W mniejszych ilościach występują również kryptoksantyna i neoksantyna. Barwniki te znajdują się w chromoplastach rośliny, które mają różne formy. Niecierpek pospolity zmniejsza swoją liczebność w rywalizacji z innymi roślinami, takimi jak jeżyny czy pokrzywa zwyczajna. W obrębie tego gatunku wyróżnia się kilka odmian.
Podsumowanie
- Rodzina: Niecierpkowate
- Status IUCN: LC (Least Concern)
- Właściwości: Roślina jadalna i lecznicza
- Występowanie: Wilgotne lasy Azji, Ameryki Północnej oraz Europy
