Wyłącznik różnicowoprądowy
Wyłącznik różnicowoprądowy, znany również jako różnicówka (ang. RCD – residual current device), to urządzenie elektryczne, które odłącza obwód w przypadku wykrycia różnicy między prądem wpływającym a wypływającym. Jego głównym celem jest ochrona ludzi przed porażeniem prądem oraz ograniczenie skutków uszkodzeń urządzeń i ryzyka pożaru.
Budowa
Wyłącznik składa się z czterech kluczowych elementów:
- Zestyki torów prądowych, z zamkiem i dźwignią załączającą
- Wyzwalacz różnicowoprądowy (przekaźnik spolaryzowany)
- Przekładnik Ferrantiego, przez który przechodzą przewody fazowe i neutralny
- Obwód testowania wyłącznika
Zasada działania
Podczas normalnej pracy suma prądów w przekładniku wynosi zero, co utrzymuje styki główne zamknięte. W przypadku prądu upływowego, suma ta się zmienia, co powoduje otwarcie styków i odłączenie zasilania obwodu. Funkcja testowania umożliwia sprawdzenie działania wyłącznika poprzez symulację prądu upływowego.
Podział i oznaczenia
Wyłączniki różnicowoprądowe dzieli się według:
- Czułość (IΔn):
- wysokoczułe – do 30 mA
- średnioczułe – od 30 do 500 mA
- niskoczułe – powyżej 500 mA
- Rodzaje prądów upływu:
- AC – tylko prąd przemienny
- A – prąd przemienny i jednopołówkowy
- B – prąd przemienny, jednopołówkowy i stały
- F – prąd o zmiennej częstotliwości
- Zabezpieczenie nadprądowe:
- RCCB – bez zabezpieczenia nadmiarowego
- RCBO – z zabezpieczeniem nadmiarowym
Zastosowanie
Wyłączniki różnicowoprądowe stosuje się jako dodatkową ochronę przeciwporażeniową, zwłaszcza w instalacjach TN-S, TN-C-S oraz TT. Wykrywają one małe prądy upływu, które nie aktywują zabezpieczeń nadprądowych.
Ograniczenia
Wyłącznik różnicowoprądowy nie zapewnia pełnej ochrony przed porażeniem prądem w każdej sytuacji. Może nie zadziałać w przypadku dotknięcia dwóch przewodów zabezpieczonych. Dlatego nie powinien być traktowany jako jedyne zabezpieczenie w instalacjach elektrycznych.
Uwagi eksploatacyjne
W celu zapewnienia sprawności, zaleca się testowanie wyłącznika co 6 miesięcy. Nie należy korzystać z RCD jako zwykłego wyłącznika do odcinania prądu pod obciążeniem.
