Galaktyka Bodego (Messier 81)
Galaktyka Bodego, znana również jako Messier 81 (M81) lub NGC 3031, to spiralna galaktyka położona w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Należy do grupy galaktyk M81 i jest popularnym celem zarówno profesjonalnych, jak i amatorskich obserwacji ze względu na swoją jasność wynoszącą 6,9 magnitudo.
Odkrycie
Galaktyka została odkryta 31 grudnia 1774 roku przez astronom Johann Elert Bode i niezależnie przez Pierre’a Méchaina w 1779 roku. Została dodana do katalogu Messiera 9 lutego 1781.
Charakterystyka
M81 znajduje się w odległości około 12 milionów lat świetlnych od Ziemi i ma wymiary 84 × 46 tys. lat świetlnych. Jest jedną z najjaśniejszych galaktyk spiralnych na półkuli północnej, widoczną nawet przez małe teleskopy. W jej jądrze znajduje się supermasywna czarna dziura o masie 70 milionów mas Słońca.
Galaktyka M81 jest blisko spokrewniona z M82 (galaktyką Cygaro), z którą dzieli odległość około 150 tys. lat świetlnych. Interakcje między tymi galaktykami przyczyniły się do wzmocnienia powstawania gwiazd w ich rejonach.
Grupa M81
M81 jest największą galaktyką w grupie M81, która obejmuje 34 galaktyki w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy. Grupa ta znajduje się w odległości 11,7 mln lat świetlnych od Ziemi, będąc najbliższym sąsiadem naszej grupy galaktyk w Supergromadzie Lokalnej. Interakcje grawitacyjne między M81, M82 i NGC 3077 doprowadziły do powstania gazowych struktur w kształcie włókien wodoru oraz intensywnego powstawania gwiazd w ich centrach.
Supernowe
28 marca 1993 roku astronom amator Francisco Garcia Diaz odkrył supernową SN 1993J, która osiągnęła jasność obserwowaną 10,5.
Oznaczenia alternatywne
Galaktyka Bodego jest również znana pod innymi oznaczeniami, w tym NGC 3031 oraz M81.
