August Aleksander Czartoryski
August Aleksander Czartoryski, właściwie Aleksander August Czartoryski, był wpływowym politykiem i wojskowym Rzeczypospolitej. Urodził się 9 listopada 1697 roku w Warszawie, a zmarł 4 kwietnia 1782 roku. Pełnił szereg ważnych funkcji, w tym starosty generalnego ziem podolskich (1750–1758), generała lejtnanta wojsk koronnych (1738) oraz wojewody ruskiego (1731).
Życiorys
Syn Kazimierza Czartoryskiego i Izabeli z Morsztynów, August był młodszym bratem Michała Fryderyka i ojcem Adama Kazimierza Czartoryskiego. Po zdobyciu starannego wykształcenia, w 1713 roku podróżował z bratem po Europie, osiedlając się na Malcie, gdzie dołączył do zakonu joannitów. Później służył w flocie austriackiej, biorąc udział w kampaniach przeciwko Turkom. W 1720 roku wrócił do Polski, gdzie dążył do uzyskania wpływów politycznych.
W 1731 roku poślubił Zofię Sieniawską, co umożliwiło mu zdobycie znacznych majątków, w tym Sieniawy i Puław. Jako wojewoda ruski, wspierał kandydaturę Stanisława Leszczyńskiego w czasie bezkrólewia w 1733 roku. W 1734 roku przeszedł na stronę Augusta III Sasa, co przyniosło mu liczne odznaczenia, w tym Order Orła Białego.
Rodzina i majątek
August Czartoryski, dbając o przyszłość rodu, wysłał syna Adama na nauki do Anglii i ożenił go z Izabelą Flemming. Przez całe życie starał się o korzystne relacje z Francją i Rosją w celu wsparcia swojej rodziny. Jego majątek, szacowany na ponad sto milionów złotych, został przekazany dzieciom: Adamowi i Izabeli.
Ostatnie lata i dziedzictwo
Po rozbiorze Polski w 1772 roku majątki Czartoryskich znalazły się pod kontrolą zaborców. Ostatnia jego próba wpływania na politykę miała miejsce w 1774 roku, kiedy proponował arcyksięciu austriackiemu Maksymilianowi objęcie korony polskiej. Czartoryski zmarł w 1782 roku, a jego wpływy polityczne przekazał Stanisławowi Lubomirskiemu i Ignacemu Potockiemu.
Odznaczenia
- Kawaler Maltański (od 1716)
- Order Orła Białego (od 1731)
- Order św. Huberta (od 1734)
- Order św. Henryka (od 1736)
- Order św. Andrzeja (od 1747)
- Order św. Stanisława (od 1765)
Pochówek
August Aleksander Czartoryski został pochowany w kościele św. Krzyża w Warszawie.
