Sándor Márai
Sándor Márai, właściwie Sándor Károly Henrik Grosschmid de Mára (ur. 11 kwietnia 1900 w Koszycach, zm. 21 lutego 1989 w San Diego) był węgierskim pisarzem, poetą i publicystą. Jest autorem wielu powieści oraz Dziennika, który prowadził od 1943 roku do swojej śmierci.
Życiorys
Márai pochodził z rodziny saskich osadników. Jego ojciec był adwokatem. Wczesne lata spędził w Koszycach, gdzie rozpoczął edukację, kontynuując ją w Budapeszcie. Swoje pierwsze wiersze publikował w piśmie Czerwony Sztandar. Po upadku Węgierskiej Republiki Rad wyemigrował do Niemiec, gdzie ukończył studia dziennikarskie i pisał sztuki teatralne. W 1928 roku wrócił na Węgry z żoną Iloną Metzner.
Márai był nowatorem literackim, tłumacząc i promując dzieła Kafki. Jego krytyka autorytarnych reżimów, zarówno w Węgrzech, jak i w ZSRR, często przewijała się w jego twórczości. W obliczu represji po II wojnie światowej, w 1948 roku opuścił Węgry, a jego życie na emigracji skoncentrowane było głównie na pracy w Radiu Wolna Europa.
Po wojnie Márai wydał osiem książek, jednak jego nowa powieść została zniszczona przez reżim. Po wielu latach życia na emigracji, w 1980 roku osiedlił się w San Diego. Po śmierci żony w 1986 roku, Márai zmarł w 1989 roku w wyniku samobójstwa.
Dzieła
Márai był autorem licznych powieści, dramatów oraz wierszy. Do jego najważniejszych dzieł należą:
- Pierwsza miłość (1928)
- Zbuntowani (1930)
- Wyznania patrycjusza (1934)
- Żar (1942)
- Dzieło Garrenów (cykl powieści)
- Dziennik (1943-1989)
Dziennik pisarza
Márai prowadził Dziennik, który jest uznawany za jedno z jego najważniejszych dzieł. Publikowany na emigracji, zawiera refleksje dotyczące życia i sztuki w czasie totalitaryzmów.
Upamiętnienie
W Koszycach zachował się rodzinny dom Máraiego oraz pomnik pisarza. Jego nazwisko noszą szkoły z węgierskim językiem nauczania.
Márai pozostaje ważną postacią literatury węgierskiej XX wieku, a jego prace są tłumaczone i cenione na całym świecie.
