Pułap tlenowy (VO2 max)
Pułap tlenowy, znany jako VO2 max, to miara zdolności organizmu do pochłaniania tlenu. Jest to jeden z kluczowych wskaźników wydolności fizycznej, szczególnie w kontekście wydolności tlenowej. Intensywność wysiłku fizycznego często wyraża się w procentach VO2 max.
Zmiany w VO2 max na przestrzeni życia
Wartość VO2 max wzrasta w okresie szkolnym, osiągając szczyt w wieku 18-20 lat. Zmiany te są związane z maksymalnymi prędkościami skurczów serca, które w wieku dziecięcym, około 10 roku życia, osiągają najwyższy poziom, przekraczający 200 uderzeń na minutę.
W późniejszym wieku wartości te zaczynają maleć. Oto przykładowe zmiany wydolności tlenowej w różnych grupach wiekowych:
- Osoby w wieku 40 lat: 80-90% VO2 max
- Osoby w wieku 50 lat: 70-80% VO2 max
- Osoby w wieku 60 lat: poniżej 70% VO2 max
- Osoby w wieku 70 lat: 50-55% VO2 max
Wpływ starzenia się na wydolność
Z wiekiem obserwuje się znaczący spadek pojemności życiowej płuc oraz elastyczności tkanki płucnej. Klatka piersiowa staje się sztywniejsza z powodu zwapnień żeber i zmian w kręgosłupie, co ogranicza ruchomość. Zanik pęcherzyków płucnych pogarsza dyfuzję gazów, co prowadzi do niedostatecznego utlenowania krwi.
Metody oceny wydolności tlenowej
Wydolność tlenową można ocenić bezpośrednio poprzez pomiar VO2 max. Badanie to przeprowadza się za pomocą testu progresywnego na cykloergometrze, do którego przystępują osoby zakwalifikowane przez lekarza.
