Josef Dobrovský
Josef Dobrovský (1753-1829) był czeskim filologiem, językoznawcą i slawistą, który odegrał kluczową rolę w czeskim odrodzeniu narodowym oraz wpłynął na rozwój slawistyki w Rosji i Austrii. Recenzował Słownik języka polskiego Samuela Lindego.
Życiorys
Dobrovský urodził się w Balassagyarmat, a jego rodzina szybko przeniosła się do Horšovskiego Týnu, gdzie w domu używano języka niemieckiego. Języka czeskiego nauczył się w gimnazjum w Německim Brodzie, a później kontynuował naukę u jezuitów w Klatovach. W 1769 roku rozpoczął studia filozoficzne w Pradze, a w 1772 roku wstąpił do zakonu jezuitów. Po rozwiązaniu zakonu w 1773 roku dokończył studia teologiczne.
W latach 1776–1787 uczył filozofii i matematyki, podróżując z hrabią Nostica po Rosji i Szwecji. W 1787 roku został prorektorem seminarium w Ołomuńcu, a po jego zamknięciu wrócił do Pragi, gdzie prowadził działalność naukową. W latach 80. XVIII wieku aktywnie uczestniczył w życiu akademickim Pragi, pomagając w zakładaniu Królewskiego Czeskiego Towarzystwa Naukowego oraz Czeskiego Muzeum Narodowego. Był mentorem wielu młodych naukowców, w tym Františka Palackiego i Václava Hankę.
Twórczość
Dobrovský był autorem wielu prac naukowych, w tym:
- Fragmentum Pragense evangelli S. Marci, vulgo autographi (1778) – analiza fragmentu Ewangelii praskiej.
- Ausführliches Lehrgebäude der böhmischen Sprache (1809) – zasady gramatyczne języka czeskiego.
- Deutsch-böhmisches Wörterbuch (części 1802, 1821) – słownik niemiecko-czeski.
- Geschichte der bömischen Sprache und Literatur (1791, 1792) – praca o literaturze czeskiej.
Wydawał także almanachy literackie, m.in. Böhemische Litteratur auf das Jahr 1779 oraz Magazin von Böhmen und Mähren.
Podsumowanie
Josef Dobrovský był kluczową postacią w czeskiej filologii i slawistyce, wspierając rozwój języka i literatury czeskiej oraz wpływając na młodsze pokolenia naukowców.
