Stary człowiek i morze
Stary człowiek i morze to opowiadanie amerykańskiego pisarza Ernesta Hemingwaya, opublikowane w 1952 roku. Utwór powstał podczas pobytu autora na Kubie w 1951 roku i oparty jest na postaci kubańskiego rybaka Gregorio Fuentesa. Opowieść skupia się na przygodach starego rybaka Santiago, który walczy z gigantycznym marlinem.
Treść
Akcja opowiadania toczy się w ciągu czterech dni września. Santiago, który przez 84 dni nie złowił ryby, postanawia udowodnić swoją wartość jako rybak. W wyprawie pomaga mu młody Manolin. Santiago wyrusza na głębokie wody, gdzie udaje mu się złowić ogromnego marlina. Po trzech dniach walki, z trudem holuje rybę w drodze powrotnej, jednak napotyka liczne rekiny, które pożerają jego zdobycz. Po powrocie do portu, Santiago odkrywa, że z marlina pozostał jedynie szkielet. Manolin z ulgą odnajduje swojego mentora, a obaj planują kolejną wyprawę.
Analiza i interpretacja
Opowiadanie porusza wiele tematów, które były bliskie Hemingwayowi. Przedstawia życie w kubańskiej wiosce rybackiej oraz zmagania Santiago, który mimo przeciwności losu nie poddaje się. Jego walka z marlinem symbolizuje ludzką determinację i zdolność do znoszenia cierpienia. Santiago staje przed ostatnią próbą, gdzie w osamotnieniu zmaga się z potęgą natury.
Recepcja i wpływ
Utwór zdobył dużą popularność i w 1953 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera. Przyczynił się również do przyznania Hemingwayowi Nagrody Nobla w 1954 roku.
Kinematografia
- Adaptacja filmowa z 1958 roku z udziałem Spencera Tracy’ego.
- Adaptacja telewizyjna z 1990 roku z Anthony’m Quinnem.
Inspiracja
Motyw walki człowieka z marlinem zainspirował Fredericka Forsytha do napisania opowiadania Cesarz, w którym również przedstawiona jest podobna rywalizacja na wodach Mauritius.
Edukacja
Opowiadanie jest lekturą szkolną w polskich szkołach podstawowych i średnich.
