„`html
Gorzędziej – Charakterystyka Miejscowości
Gorzędziej to wieś kociewska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Subkowy. Znajduje się 6 km na południe od Tczewa, na skarpie wiślańskiej. Jest siedzibą sołectwa Gorzędziej, obejmującym również Mały Gorzędziej. Wieś uzyskała prawa miejskie w 1287 roku, jednak w 1312 roku została zdegradowana do statusu wsi.
Historia
W IX wieku na miejscu obecnej wsi znajdował się gród chroniący szlaki handlowe. W XIII wieku gród został rozbudowany, a w 1251 roku przeszedł w ręce Sambora II. Mściwoj II w 1280 roku przekazał Gorzędziej biskupowi płockiemu Tomaszowi, co umożliwiło założenie miasta. W 1288 roku książę Mściwoj II zatwierdził przywileje, ograniczając napływ osadników z innych regionów. Gorzędziej uzyskał również prawo do obwarowania miasta, co zwiększyło jego bezpieczeństwo. Miasto funkcjonowało na prawie magdeburskim, aż do 1312 roku, kiedy to Krzyżacy wykupili Gorzędziej, odbierając mu prawa miejskie i hamując jego rozwój.
Zabytki
W Gorzędzieju znajdują się następujące zabytki, wpisane do rejestru NID:
- Gotycki kościół parafialny pw. św. Wojciecha z XIV wieku, jednonawowy, przebudowany w XVIII-XIX wieku (obecnie sanktuarium), nr rej.: A-1207 z 15.02.1988.
- Cmentarz przy kościele, nr rej.: j.w.
- Zespół dworski z XIX-XX wieku, nr rej.: A-1165 z 30.04.1987, obejmujący dwór z 3 ćw. XIX wieku oraz park.
Dodatkowo, we wsi znajduje się klasztor karmelitów bosych z XVIII-XIX wieku, zbudowany prawdopodobnie na miejscu dawnego grodziska. Zgodnie z tradycją, w 997 roku św. Wojciech zatrzymał się w Gorzędzieju, aby odprawić nabożeństwo podczas podróży do Prus.
„`
