Antoni Malczewski
Antoni Malczewski herbu Abdank, urodził się 3 czerwca 1793 roku, zmarł 2 maja 1826 roku. Był polskim poetą, prekursorem romantyzmu oraz alpinistą, znanym jako pierwszy zdobywca Aiguille du Midi.
Rodzina i przodkowie
Jego ojcem był generał Jan Józef Malczewski, a matką Konstancja z Błeszyńskich Haumanowa. Miał przyrodnie rodzeństwo oraz młodszego brata, Konstantego, generała artylerii w Meksyku. Malczewski był także ojcem poety Augusta Antoniego Jakubowskiego.
Życiorys
Malczewski rozpoczął naukę w Liceum Krzemienieckim w 1805 roku. W 1811 roku wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego i uczęszczał do wojskowej szkoły inżynieryjnej. W latach 1816–1821 podróżował po Szwajcarii, Włoszech i Francji, gdzie zetknął się z mesmeryzmem i poznał George’a Byrona. Po powrocie do kraju osiedlił się na Wołyniu, gdzie podjął się leczenia Zofii Rucińskiej, co miało negatywne konsekwencje dla ich relacji.
4 sierpnia 1818 roku, jako pierwszy Polak, zdobył Mont Blanc oraz Aiguille du Midi. Jego relację z tej wyprawy opublikowano w czasopiśmie Bibliotheque Universelle.
Malczewski zmarł w Warszawie, a jego grób na cmentarzu Powązkowskim przez lata był zaniedbany i zapomniany. Ostatecznie upamiętniono go pomnikiem w 1854 roku, który jednak nie kryje jego szczątków.
Twórczość literacka
Malczewski był jednym z przedstawicieli szkoły ukraińskiej w polskim romantyzmie. Jego najważniejszym dziełem jest powieść poetycka Maria z 1825 roku, która opowiada o zbrodni na Gertrudzie Komorowskiej. Fabuła jest osadzona w XVII wieku, a tło wydarzeń jest mistyczne i pełne tajemniczości, charakterystyczne dla romantyzmu.
Upamiętnienie
W II Rzeczypospolitej istniało Liceum i Gimnazjum im. Antoniego Malczewskiego w Sokalu. Jego imieniem nazwano ulice w Gdyni i Warszawie.
Bibliografia
- Antoni Malczewski i jego powieść poetycka „Maria” – kolekcja w bibliotece Polona
