[the_ad id="295880"]

T-64

|producent = Fabryka im. Małyszewa
|typ pojazdu = czołg podstawowy
|trakcja = gąsienicowa
|załoga = 3
|data prototypu = 1962/1963
|lata produkcji = 1964–1987
|data wycofania =
|wyprodukowano = ok. 8000
|silnik = 1 silnik wysokoprężny, 5 cylindrowy (z przeciwnie ustawionymi 10 tłokami) 5DTF o mocy 700 KM (515 kW)
|transmisja = mechaniczna
|pojemność zbiorników =
|pancerz = kompozytowy, grubość przeliczeniowa: 20 – 460 mm
|długość = 9,22 m (całkowita)
6,54 m (kadłuba)
|szerokość = 3,60 m
|wysokość = 2,17 m
|rozstaw osi =
|prześwit = 0,50 m
|masa = 42 400 kg (bojowa)
38 000 kg (własna)
|moc jednostkowa = 16,2 KM/t
|nacisk jednostkowy = 0,83 kg/cm²
|prędkość = 60,5 km/h (po drodze)
45 km/h (w terenie)
|zasięg = 500 km (normalny)
700 km (z dodatkowymi zbiornikami)
|brody = 1,00 m (bez przygotowania)
|rowy = 2,85 m
|ściany =
|kąt podjazdu = 30º
|przechył boczny =
|uzbrojenie = 1 armata gładkolufowa 2A46 kal. 125 mm (zapas amunicji – 40 szt.)
1 karabin maszynowy PKT kal. 7,62 mm (zapas amunicji – 2000 szt.)
1 wielkokalibrowy karabin maszynowy NSW kal. 12,7 mm (zapas amunicji – 500 szt.)
|wyposażenie =
|użytkownicy =
Aktualni – kolor niebieski
Byli – kolor czerwony
|rzuty =
|commons = T-64
}}
T-64 – radziecki czołg podstawowy. Na Zachodzie oznaczono go symbolem M-1970

Historia

Prace nad czołgiem T-64 rozpoczęto w ZSRR w roku 1954. Podjęło się tego zadania Biuro Konstrukcyjne Fabryki Maszyn Transportowych im. W. Małyszewa w Charkowie. Głównym konstruktorem czołgu był A. Morozow. T-64 był pierwszym na świecie wozem bojowym tego typu, wyposażonym w automat ładowania i trzyosobową załogę. Pierwsze prototypy posiadały armatę kalibru 100 mm. Następnie zamieniono ją na armatę kalibru 115 mm. W roku 1969 wprowadzono nowy typ armaty kalibru 125 mm – 2A46. Unikalnym rozwiązaniem charakteryzował się silnik 5TDF zamontowany w tym czołgu. Jest to silnik wielopaliwowy dwusuwowy, pięciocylindrowy, dziesięciotłokowy. Silnik posiada dwa wały korbowe, zaś komorę spalania tworzyła przestrzeń między przeciwbieżnymi tłokami w ich GMP (górnym martwym położeniu). Silnik ten miał niewielką pojemność 13,6 l w stosunku do silnika W-2 znanego z czołgów T-34/44/54/55, rozwijał jednak moc 700 KM. Na przedniej dolnej płycie kadłuba znajduje się lemiesz do samookopywania. Dzięki temu czołg w kilkanaście minut jest w stanie przygotować ukryte stanowisko ogniowe.
T-64 był również pierwszym na świecie seryjnie produkowanym czołgiem wyposażonym w pancerz kompozytowy, w dwóch wersjach: początkowo między dwiema warstwami stali umieszczano warstwę aluminium, a w drugiej kulki ceramiczne zatopione w metalowej matrycy. Zwiększało to odporność na działanie pocisków kumulacyjnych.
Armata 2A46 umożliwia prowadzenie ognia przeciwpancernymi pociskami kierowanymi o zasięgu 4 km. W czasach ZSRR wyprodukowano ponad 12 500 wozów tego typu.

Służba i modernizacje

Czołg był projektowany równolegle do innego czołgu – T-72 i przypomina go wyglądem. Ale w przeciwieństwie do T-72, był używany tylko przez Armię Radziecką i nigdy nie został wyeksportowany. Wiele z wozów jest jeszcze w służbie. Przed 1989 rokiem, był używany przez oddziały radzieckie stacjonujące w Niemczech Wschodnich. Wszędzie indziej Rosjanie używali czołgów T-72. Aktualnie znaczna liczba T-64 (2200 szt.) jest używana przez Ukrainę. Konstrukcja czołgu T-64 była dalej rozwijana jako T-80 i T-84.
W 2005 roku Ukraina opracowała własną modernizację T-64 o nazwie BM Bułat. Na potrzeby eksportowe powstała również modyfikacja o nazwie T-64B1M. Wóz miał być sprzedany do Kongo, jednak przetarg został zerwany, a zmodernizowane 50 wozów przekazano do Sił Zbrojnych Ukrainy jako uzupełnienie strat powstałych podczas walk w Donbasie.
Również na Ukrainie, na podwoziu czołgu T-64 powstał ciężki wóz bojowy BMP-64. Pojazd w miejscu standardowej wieży wyposażony jest w wieżę z działkiem 2A42 30 mm, karabin PKT, podwójną wyrzutnię pocisków przeciwpancernych i granatnik.
w służbie Ukraińskich Sił Zbrojnych]]
Pierwsze użycie bojowe czołgów T-64 miało miejsce podczas wojny o Naddniestrze w maju 1992 roku, gdy kompania 10 czołgów T-64BW 14. Armii została przejęta przez siły separatystycznego Naddniestrza i następnie użyta przez nie w walkach z wojskami Mołdawii.
Czołgi te są używane podczas wojny w Donbasie oraz w trakcie rosyjskiej inwazji na Ukrainę przez obie strony konfliktu. Prawdopodobnie niektóre czołgi T-64 mogły zostać dostarczone z Rosji.

Użytkownicy

* . Ich dostawy rozpoczęto w 2016 roku, ale dostarczono tylko dwadzieścia pięć czołgów T-64BV-1.}}
* – 18 T-64BV.
* – W 2014 roku ponad 2000 czołgów T-64 było zmagazynowanych.