|nagrody = nagroda Prezesa Rady Ministrów, nagroda m. Warszawy, Orle Pióro
|commons = Category:Maria Kownacka
|wikiźródła =
|wikicytaty = Maria Kownacka
|www =
}}
thumb|Maria Kownacka odbiera nagrodę „Orle Pióro”
5/13 w Warszawie, w którym w latach 1931–1982 mieszkała Maria Kownacka]]
]]
Maria Ludwika Kownacka (ur. 11 września 1894 w Słupie, zm. 27 lutego 1982 w Warszawie) – polska pisarka, tłumaczka z języka rosyjskiego, autorka „Dziennika Dziecięcego” (pierwsze 5 numerów nosiło tytuł „Jawnutka“) redagowanego w czasie powstania warszawskiego, sztuk scenicznych i słuchowisk radiowych dla dzieci. Współpracowała z czasopismem „Płomyk”, na łamach którego debiutowała w 1919.
Życiorys
Córka Ludwiki z Lesznowskich i Jana Kownackiego przyszła na świat w dworze w Słupie 11 września 1894. W wieku ośmiu lat została osierocona przez matkę (pochowaną na cmentarzu parafialnym w Suserzu). W 1912, m.in. z powodów finansowych, rozpoczęła pracę jako nauczycielka, nauczając m.in. w Dębowej Górze, Krzywdzie i Mińsku. Przełomem w jej życiu okazał się rok 1919, kiedy pisarka nawiązała kontakt z Heleną Radwanową – redaktorką „Płomyka”, co sprawiło, iż Maria Kownacka zaczęła pisać artykuły do czasopism dla dzieci wydawanych przez Naszą Księgarnię. W 1929 pisarka przeprowadziła się do Warszawy na Żoliborz, na ulicę Słowackiego 5/13 m 74, gdzie znajduje się Izba Pamięci Marii Kownackiej, oddział Muzeum Książki Dziecięcej. Współpracowała z Teatrem Baj. W 1939 nabyła plac pod dom letniskowy w Łomiankach przy ulicy Szpitalnej, jednak wybuch wojny i lata powojenne nie sprzyjały budowie domu. Dopiero w 1958 powstał tam domek letniskowy Plastusiowo, gdzie pisarka oddawała się swoim hobby – tkaniu gobelinów, wytwarzaniu miedzianej biżuterii, wyrobowi domowych przetworów, a także obserwacji ptaków, o których posiadała dużą wiedzę. W tym domu powstały m.in. Na tropach węża Eskulapa i Za Żywopłotem.
Pisarka jest pochowana na Starych Powązkach w Warszawie, kwatera 6 rząd 1 grób 22. Imię pisarki nosi ulica w krakowskiej Nowej Hucie oraz szkoła podstawowa w Trębkach.
Twórczość
* 1935 – Bajowe bajeczki i świerszczykowe skrzypeczki, czyli o straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku
* 1935 – Deszczyk pada, słonko świeci
* 1936 – Plastusiowy pamiętnik
* 1936 – Kukuryku na ręczniku
* 1937 – O Jaśku, co się z Rokitą założył
* 1937 – Cztery mile za piec
* 1939 – Miała babuleńka kozła rogatego
* 1947 – Jak mysz pod miotłą
* 1948 – Kajtkowe przygody
* 1948 – O Rochu i jego grochu
* 1948 – Tajemnica uskrzydlonego serca
* 1949 – O Kasi, co gąski zgubiła
* 1949 – O Żaczku-Szkolaczku i o Sowizdrzale, co jeden kochał szkołę, a ten drugi wcale
* 1950 – Entliczek pentliczek
* 1950 – Kwiatki Małgorzatki
* 1951 – Wawrzyńcowy sad
* 1957 – Przygody Plastusia
* 1957 – Rogaś z Doliny Roztoki
* 1958 – Szkoła nad obłokami
* 1960 – O Bidzie i złotych jabłkach
* 1961 – Orzeszek
* 1963 – Plastusiowo
* 1963 – Kamizela na niedzielę
* 1965 – W Świerszczykowie
* 1969 – Wesołe przedszkole
* 1970 – Teatrzyk supełków
* 1971 – Za żywopłotem
z Marią Kowalewską:
* 1963 – Głos przyrody
z Janem Edwardem Kucharskim:
* 1965 – Wiatrak profesora Biedronki
* 1967 – Skarb pod wiatrakiem
z Kazimierzem Garstką:
* 1980 – Na tropach węża Eskulapa
z Zofią Malicką:
* 1951 – Dzieci z Leszczynowej Górki
Nagrody i odznaczenia
* 1948 – Srebrny Krzyż Zasługi
* 1951 – I nagroda miasta Warszawy
* 1952 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
* 1956 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów
* 1971 – Order Uśmiechu
* 1975 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
* 1978 – Złota Odznaka ZNP
* 1978 – Orle Pióro
Przypisy
Bibliografia
*
*
Linki zewnętrzne
* [http://www.lomianki.info/document.php?did=269 Łomianki – Plastusiowo]
* – oddział Muzeum Książki Dziecięcej istniejącego w ramach Biblioteki na Koszykowej
* [http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/publication/23579 Jawnutka: codzienne pisemko dla dzieci] – wersja cyfrowa dostępna w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej.
* [http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/publication/23587 Dziennik Dziecięcy: codzienna gazetka dla dzieci] – wersja cyfrowa dostępna w Mazowieckiej Bibliotece Cyfrowej.
* [http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/dlibra/publication?id=56879&tab=3 Albumy fotograficzne Marii Kownackiej] w zbiorach Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej
Kategoria:Ludzie związani z Łomiankami
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
Kategoria:Odznaczeni Orderem Uśmiechu
Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
Kategoria:Odznaczeni Złotą Odznaką ZNP
Kategoria:Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Kategoria:Polscy twórcy literatury dziecięcej i młodzieżowej
Kategoria:Polscy pisarze dwudziestolecia międzywojennego
Kategoria:Polscy prozaicy
Kategoria:Polscy pisarze współcześni
Kategoria:Urodzeni w 1894
Kategoria:Zmarli w 1982
