Milczenie, modlitwy, praca i samotność przez większość dnia to esencja życia Kartuzów. Należą oni do jedynego zakonu w Kościele katolickim, którego reguły pozostają niezmienne od niemal 1000 lat. Tylko nieliczni są w stanie sprostać tym surowym zasadom.
TRADYCJA I ODPORNOŚĆ NA ZMIANY
Zakon kartuzów pozostaje nieprzejednany wobec zmian społecznych i globalnych. Ich motto, „Stat crux dum volvitur orbis”, odnosi się do niezmienności krzyża w obliczu zmieniającego się świata. Mnisi rezygnują z internetu, nie korzystają z telewizji, nie jedzą mięsa i nie opuszczają murów swojego klasztoru.
Zakon został założony w 1084 roku przez św. Brunona z Kolonii, który szukał miejsca, gdzie mógłby całkowicie oddać się Bogu. Macierzysty klasztor, znany jako „Wielka Kartuzja”, znajduje się w Alpach Francuskich, będąc miejscem narodzin tej wyjątkowej wspólnoty.
WIEDZA I KULTURA
W średniowieczu klasztory kartuzów mogły pochwalić się bogatymi bibliotekami. Mnisi, uznawani za wykształconych, spędzali dni na przepisywaniu dzieł oraz studiowaniu pism ojców Kościoła. Obecnie posługują się własnym kalendarzem liturgicznym, a ich liturgia odbywa się w średniowiecznej łacinie, w tradycyjnym rycie kartuskim.
Na świecie istnieje 24 klasztory kartuzów, w tym pięć żeńskich. Przeważająca część z nich zlokalizowana jest w Europie, ale można je znaleźć także w Argentynie, Brazylii i Vermont w Stanach Zjednoczonych. W sumie wspólnota liczy około 370 mnichów i 66 mniszek.
STRUKTURA I ŻYCIE W KLASZTORZE
W strukturze zakonu mnisi dzielą się na trzy grupy: mnichów chórowych (ojców), braci konwersów (składających śluby monastyczne) oraz braci donatów, zwanych laikami, którzy żyją według zasad zakonnych, ale nie składają ślubów. Proces formacji mnichów trwa siedem lat, podczas których pochłaniają wiedzę teologiczną, nie opuszczając klasztornych murów. Wykładów udzielają przyjeżdżający profesorowie.
W Polsce obecność kartuzów sięga XIII wieku. Jeden z klasztorów, założony w 1380 roku w Kartuzach, dał nazwę temu miastu. Obecnie w Polsce nie ma już przedstawicieli tego zakonu.
WSPÓLNOTY I ŻYCIE SPOŁECZNE
Na świecie funkcjonują także wspólnoty inspirowane regułą św. Brunona. W Polsce działa fraternia tej reguły, będąca wspólnotą modlitewną pod kierownictwem duchowym katolickiego księdza, który kieruje się ideałami życia kartuskiego i modli się o nowe powołania do życia kontemplacyjnego.
Kartuzi spędzają większość czasu w milczeniu, unikając rozmów nawet między sobą. Ich życie koncentruje się na kontemplacji, co różni ich od benedyktynów i cystersów.
DUCHOWY ROZWÓJ
Reguła zakonna zakłada nieustanny rozwój duchowy oraz intelektualny. Dąży się tam do osiągnięcia duchowej doskonałości i całkowitego oddania Bogu. Kartuzi prowadzą życie w ascezie, stroniąc od mięsa oraz praktykując post w piątki oraz w wigilię ważnych świąt, kiedy to nie spożywają wody ani chleba.
Aby uzyskać wewnętrzne skupienie, mnisi odrzucają nowoczesne technologie: telefony komórkowe, komputery oraz radio. Informacje ze świata docierają do nich za pośrednictwem przeora, który zarządza klasztorem. Życie wspólnotowe opiera się na codziennych modlitwach w kościele, które odbywają się trzy razy dziennie: w nocy podczas długiego nabożeństwa, rano w trakcie mszy, a wieczorem w nieszporach.
Jednak w kwestii alkoholu mnisi mają odmienne podejście. Do posiłków dopuszczają niewielkie ilości trunków. Produkują również autorski likier Chartreuse, którego nazwa pochodzi od ich siedziby. Receptura trunku opiera się na 130 ziołach, roślinach i kwiatach, a mnisi uważają go za „eliksir długiego życia”, wspierający ich drogę kontemplacji.
Życie Kartuzów to nie tylko surowość, ale i głęboka duchowość, która stanowi odniesienie do współczesnych poszukiwań sensu życia w zabieganym świecie.
