Niezręczne sytuacje podczas wigilijnej kolacji mają tendencję do pozostawania w pamięci przez długi czas. Często są to nieprzyjemne komentarze, które rozważamy przez tygodnie. Mamy do czynienia z tzw. mikro złośliwościami, które są wypowiadane w ramach „dobrej intencji”. Psycholożka i psychoterapeutka Katarzyna Kucewicz wskazuje, że już wczesną jesienią wielu ludzi zaczyna obawiać się, jakie pytania zostaną zadane przy świątecznym stole. Jak odpowiedzieć na niefortunne pytania wujka, który nie zważając na nasze granice, porusza intymne tematy? To poważny problem.
TRADYCYJNE PYTANIA, KTÓRE DRAŻNIĄ
Do znanych wigilijnych „klasyków” należą pytania dotyczące statusu związku: „Masz już kogoś?” lub „Kiedy ślub?”. Takie rozmowy mogą zrujnować atmosferę. Wiele osób pamięta takie komentarze przez wiele lat. Ania, 36-letnia singielka, mówi: „Podczas rodzinnych spotkań wszyscy dziadkowie i ciotki ciągle pytali, gdzie jest mój chłopak. To przypominało przesłuchanie”. Inna historia dotyczy wagi, gdzie nieustannie pojawiają się pytania o to, dlaczego ktoś schudł lub przytył.
STRESUJĄCE SPOTKANIA RODZINNE
Rafał, 31-latek, miał szczególnie stresującą Wigilię. Po raz pierwszy przy stole zasiadła jego teściowa, co tylko zwiększało presję. Stresowa sytuacja doprowadziła do tego, że zaczął się jąkać, a niestety niektóre komentarze jego ciotki zaostrzyły atmosferę. „Zaproponowała mi klinikę dla osób jąkających się. Odpowiedziałem wtedy, że z przyjemnością złożę wizytę, a przy okazji mogę polecić jej spotkania AA” – relacjonuje Rafał.
WYPIEKANIE RODZINNYCH TEMATÓW
Niekiedy prawdziwe wrażenie zrobią proste, ale krytyczne uwagi, takie jak komentarze na temat świąt. „Mój brat stwierdził, że święta są nikomu niepotrzebne, a tata mu przytaknął. Było mi przykro, gdyż z mamą i siostrą pragnęliśmy stworzyć świąteczną atmosferę” – wspomina 31-letni mężczyzna.
Wielu ludzi irytują też uwagi dotyczące żywności. Damian, 24-letni niewegetarianin, podkreśla: „Nie jem mięsa i od lat spotykam się z komentarzami babci. Zawsze pada pytanie 'Co ty, karpia nie jesz?’. Temat ten powtarza się rokrocznie.”
OBAWY I TEMATY TABU
Z badania przeprowadzonego na zlecenie Babble wynika, że aż 60 proc. Polaków boi się niektórych tematów przy wigilijnym stole. Najmniej popularne są rozmowy o chorobach (43 proc.), polityce (41 proc.) i sytuacji gospodarczej (35 proc.). Z drugiej strony respondenci chętnie rozmawialiby o swoich pasjach i podróżach.
Mimo że połowa osób chętnie porusza tematy osobiste, nietaktowne pytania mogą szybko zepsuć atmosferę. Kucewicz sugeruje, by unikać tematów związanych z intymnością, takimi jak życie prywatne czy problemy osobiste. Warto postawić granice, aby uchronić się przed nieprzyjemnymi pytaniami.
WYZNACZANIE GRANIC I SINCERNE ŻYCZENIA
Kiedy ktoś przekroczy granice, warto zareagować z uśmiechem lub żartem. Chociaż może to być trudne, szczególnie przed ważnymi rodzinami, trzeba pamiętać, że nasze samopoczucie jest równie ważne. Kucewicz zaleca przygotowanie wcześniej odpowiedzi na przewidywalne pytania, aby uniknąć stresujących sytuacji. Jeśli jednak ktoś nas zrani, dobrze jest wrócić do tej sytuacji po świętach i spokojnie wyjaśnić swoje uczucia.
Punktem centralnym w świątecznych życzeniach powinny być te szczere i spersonalizowane. „Zamiast ogólnych fraz, lepiej skupić się na refleksjach dotyczących drugiej osoby, dając tym samym sygnał, że jej słuchamy” – podsumowuje ekspertka.
Podczas świąt warto pamiętać, że każdy członek rodziny ma coś do powiedzenia. Ważne jest, aby unikać tematów, które mogą wykluczać niektóre osoby z konwersacji. Wspólne wspomnienia i potencjalne anegdotki są doskonałym sposobem na stworzenie atmosfery radości i zapobiegnięcie nieprzyjemnym sytuacjom.
