Olga Gitkiewicz, dziennikarka i redaktorka, autorka książek, takich jak „Nie hańbi” oraz „Nie zdążę”, zwraca uwagę na istotne zmiany w amerykańskiej polityce zagranicznej. 20 stycznia 2025 roku Biały Dom ogłosił prezydenckie rozporządzenie zatytułowane „Reevaluating and Realigning United States Foreign Aid”, które wprowadza „90-dniową pauzę w programach zagranicznej pomocy rozwojowej”. Celem tej decyzji jest ocenienie efektywności dotychczasowych działań oraz ich zgodności z amerykańską polityką zagraniczną. Zaskakujące jest jednak stwierdzenie zawarte w obwieszczeniu, które podkreśla, że amerykańska pomoc zagraniczna nie jest zgodna z interesami USA oraz sprzyja destabilizacji pokoju na świecie.
Wartości w obliczu decyzji
Pomoc ta do tej pory była kierowana na różnorodne inicjatywy, takie jak wsparcie medyczne, pomoc dla migrantów oraz walka z dezinformacją. Osobiście mam doświadczenie w koordynowaniu programów wspierających niezależne media w Polsce, które są finansowane ze środków amerykańskich. W ciągu ostatnich dwóch lat pomagaliśmy redakcjom w rozwoju, organizując szkolenia oraz wspierając projekty skupiające się na młodzieży, zmianach demograficznych oraz wyzwaniach, przed jakimi stają osoby starsze.
Konsekwencje przerwy w wsparciu
Jednak w obliczu ostatnich decyzji, wiele organizacji, w tym tych, które starają się wspierać osoby w trudnej sytuacji, straciło istotne źródło finansowania. W nocy z piątku na sobotę otrzymałam komunikat z prośbą o zaprzestanie pracy. To niemożliwe – gdy współpracuje się z ludźmi, kończenie działań z dnia na dzień jest niewykonalne.
Wymogi wsparcia
Ktoś zapytał mnie, czy rewizja wsparcia to dobre rozwiązanie. Odpowiadam, że organizacje korzystające z takiej pomocy muszą spełniać surowe wymogi: programy są regularnie oceniane, a szczegółowe raporty są obligatoryjne. Oczywiście, w ciągu 90 dni trudno rzetelnie ocenić taką masę danych, a intencje wprowadzenia tej przerwy pozostają niejasne.
Rola dziennikarstwa a pomoc rządowa
Warto zastanowić się, czy dziennikarstwo powinno być finansowane przez rządy, zwłaszcza obce. Mimo że wsparcie płynie od jednostek mających na celu zminimalizowanie politycznych wpływów, dziennikarstwo wymaga kapitału. Mniejsze możliwości finansowania wynikają z przejęcia rynku reklamowego przez cyfrowe platformy, wśród których dominują amerykańskie firmy. Lokalne media również muszą zmagać się z rosnącą konkurencją ze strony samorządów, które chcą mieć kontrolę nad informacjami.
Ogromne skutki decyzji Trumpa
Decyzje Donalda Trumpa dotyczą również organizacji pomocowych, które wspierają migrantów oraz oferują pomoc humanitarną. Ludzie nie mogą po prostu przerwać korzystania z opieki zdrowotnej na trzy miesiące. Takie działania grożą poważnymi konsekwencjami, a wiele osób, w tym dzieci, może umrzeć z powodu braku dostępu do niezbędnych leków i szczepionek.
Konsekwencje umowy społecznej
Decyzja prezydenta oznacza zerwanie umowy społecznej, która dotychczas opierała się na wzajemnym wsparciu. Stany Zjednoczone, jako potęga gospodarcza, korzystały z pracy migrantów, co budzi pytanie o ich odpowiedzialność w niesieniu pomocy innym.
Postanowienia Trumpa można analizować w kontekście teorii politologicznych, takich jak soft power, ale w rzeczywistości wydają się być efektem chaotycznego planowania. Choć ten był nieprzygotowany, jego działania mogą mieć dalekosiężne skutki, a ich ocena nabiera coraz większego znaczenia.
