Instytut Pileckiego poinformował o ważnym wydarzeniu związanym z Muzeum Holocaustu w Waszyngtonie, które należy do kluczowych instytucji zajmujących się pamięcią o ofiarach Zagłady. Muzeum wprowadziło do swojej bazy danych nazwiska 3282 Żydów, którzy w trakcie II wojny światowej otrzymali tzw. „paszporty Ładosia”. Te dokumenty, nazwane na cześć Aleksandra Ładosia, polskiego posła w Szwajcarii, stanowiły element tajnej operacji ratunkowej mającej na celu ocalenie Żydów.
Tajemna Misja Polskich Dyplomatów
Badania realizowane przez Instytut Pileckiego ujawniły, że polscy dyplomaci w Szwajcarii, we współpracy z organizacjami żydowskimi, wystawili nieoficjalne paszporty państw latynoamerykańskich, co pozwoliło na ratowanie od 8 do 10 tys. Żydów przed Zagładą. Po dwuletnich badaniach, w 2019 roku, Instytut opublikował naukowe opracowanie zatytułowane „Lista Ładosia”, stworzone przez zespół ekspertów.
Ważny Krok w Dokumentacji Historii
Włączenie „Listy Ładosia” do bazy Muzeum Holocaustu to istotny postęp w dokumentowaniu historii Holocaustu oraz efektem międzynarodowej współpracy naukowej. Lista ukazuje, że od 24 do 45 proc. Żydów, którzy zdobyli sfałszowane dokumenty, przetrwało ten straszliwy okres, a niektórzy z nich żyją pośród nas do dziś.
Uniwersalność Działań
Większość paszportów trafiła do mieszkańców Polski i Holandii, ale pomoc dotarła również do Żydów z innych krajów europejskich. Działania Grupy Ładosia wyróżniały się na tle innych inicjatyw dyplomatycznych przede wszystkim dzięki bliskiej kooperacji z organizacjami żydowskimi.
Docenienie Pracy Naukowej
Publikacja „Listy Ładosia” spotkała się z entuzjastycznym przyjęciem wśród badaczy i uznawana jest za jeden z najważniejszych dokumentów świadczących o humanitarnych staraniach oraz odwadze ludzi, którzy sprzeciwili się masowemu ludobójstwu. Historia Grupy Ładosia ukazuje międzynarodowy wymiar akcji ratunkowej, obejmującej nie tylko Polaków, ale również obywateli innych państw, takich jak Niemcy, Austria, Holandia czy Czechosłowacja.
– Cieszę się, że nasza praca badawcza została dostrzegona przez tak prestiżową instytucję. To ogromne wyróżnienie, które pokazuje, jak istotne są nasze badania także na międzynarodowej scenie. Mam nadzieję, że publikacja listy w bazie Muzeum pozwoli nam dotrzeć do rodzin, których losy do tej pory pozostają nieznane – podkreśla Monika Maniewska, współautorka publikacji „Lista Ładosia”.
Oczywiście „Lista Ładosia” nie tylko ujawnia dramatyczne okoliczności związane z ratowaniem Żydów, ale również przypomina o niezłomnej woli tych, którzy prowadzili tę akcję, mimo ogromnego ryzyka. Świadomość o takich wysiłkach jest dziś bardziej niż kiedykolwiek potrzebna, by nie tylko pamiętać o przeszłości, ale również spojrzeć w przyszłość z nadzieją na lepsze zrozumienie i współpracę między narodami.
