Unia Europejska przygotowuje się do istotnej zmiany zasad handlu z Ukrainą, która wejdzie w życie po 5 czerwca 2025 roku. Do tego czasu obowiązuje tymczasowa umowa o bezcłowym handlu, wprowadzona na początku konfliktu na Ukrainie, mająca na celu wsparcie ukraińskiego eksportu i stabilizację rynku. Po jej wygaśnięciu, od 6 czerwca, w życie wejdą nowe przepisy, które przywrócą kontyngenty taryfowe oraz ograniczenia ilościowe na import ukraińskich produktów rolnych.
Nowe regulacje mają na celu znalezienie równowagi między dalszym wsparciem dla ukraińskich producentów a ochroną wrażliwych sektorów rolnictwa unijnego. W ramach kompromisu UE zdecydowała się zwolnić z obowiązku licencjonowania 13 kluczowych produktów, takich jak zboże, wieprzowina, wołowina, mleko w proszku, jaja i drób. Tym samym Unia stara się umożliwić Ukrainie dalszy eksport, jednocześnie wprowadzając mechanizmy zabezpieczające rynek europejski przed nadmiernym napływem towarów.
Koniec tymczasowej umowy o bezcłowym handlu UE-Ukraina i nowe regulacje od 6 czerwca
5 czerwca 2025 roku mija okres obowiązywania tymczasowej umowy o bezcłowym handlu między Unią Europejską a Ukrainą. Umowa ta została wprowadzona na początku wojny na Ukrainie jako nadzwyczajny środek mający na celu ułatwienie ukraińskiego eksportu do państw członkowskich UE. Od 6 czerwca handel z Ukrainą powróci do zasad określonych w umowie stowarzyszeniowej DCFTA (Deep and Comprehensive Free Trade Area) z 2014 roku, jednak z dodatkowymi zabezpieczeniami mającymi chronić rynek unijny przed nadmiernym napływem produktów.
Jak podaje portalspozywczy.pl, Komisja Europejska finalizuje prace nad nowym systemem handlu, który wprowadzi kontyngenty taryfowe i ograniczenia ilościowe na import ukraińskich produktów rolnych. Wcześniej serwis sadyogrody.pl informował, że od 6 czerwca wygasną autonomiczne środki handlowe, które dotąd umożliwiały bezcłowy import z Ukrainy. Oznacza to powrót do bardziej restrykcyjnych zasad, które mają chronić interesy producentów unijnych, zwłaszcza w sektorze rolnym.
Zwolnienie z licencjonowania 13 produktów rolnych – kompromis UE wobec Ukrainy
Mimo wprowadzenia nowych ograniczeń, Unia Europejska zdecydowała się na zwolnienie z obowiązku uzyskania licencji importowej dla 13 wybranych produktów rolnych pochodzących z Ukrainy. Wśród nich znajdują się takie towary jak zboże, wieprzowina, wołowina, mleko w proszku, jaja oraz drób. Informacje te potwierdzają zarówno farmer.pl, jak i portalspozywczy.pl.
Według gazetaprawna.pl, decyzja ta ma służyć wyważeniu interesów – z jednej strony wyjściu naprzeciw oczekiwaniom Kijowa i wsparciu ukraińskiego eksportu, z drugiej zaś zachowaniu kontroli nad rynkiem unijnym. Jak wskazuje tvn24.pl, zwolnienie z licencji stanowi element kompromisu między wsparciem ukraińskich producentów a ochroną interesów europejskich rolników, którzy obawiają się nadmiernej konkurencji i destabilizacji cen.
Kontyngenty taryfowe i limity importu – ochrona rynku UE po 6 czerwca
Nowe przepisy wprowadzają miesięczne limity importu oraz kontyngenty taryfowe na ukraińskie produkty rolne, co oznacza ograniczenie swobodnego handlu, jaki miał miejsce przed wojną. Jak podaje farmer.pl, umowa DCFTA przewiduje kwoty importowe na 30 produktów rolnych, a Komisja Europejska zamierza wykorzystać te mechanizmy, aby chronić wrażliwe sektory rynku unijnego przed nadmiernym napływem towarów.
Według topagrar.pl, Ukraina będzie mogła eksportować część produktów w ramach 58% rocznego kontyngentu, co pozwoli na dalszy napływ ukraińskich towarów, ale w ograniczonym zakresie. Portalspozywczy.pl podkreśla, że wprowadzono kwoty importowe między innymi dla drobiu, jaj oraz cukru, co oznacza powrót handlu z Ukrainą do stanu sprzed wojny.
Jak podkreśla cenyrolnicze.pl, zmiany nie są wymierzone przeciwko małym ukraińskim rolnikom, lecz przede wszystkim mają na celu ograniczenie wpływu dużych agroholdingów, które do tej pory korzystały z preferencji i miały znaczący wpływ na unijny rynek. Dzięki temu nowy system stara się znaleźć złoty środek – wspierać ukraiński eksport, jednocześnie chroniąc europejski rynek przed nadmierną konkurencją.
