Toksyczne związki fascynują, ale nie ze względu na swoją destrukcyjność, lecz dramatyczne emocje, które wywołują. Co sprawia, że chaos przypomina dla wielu miłość? Dlaczego odejście od skomplikowanego związku bywa tak trudne? Psycholog Katarzyna Samoylova tłumaczy mechanizmy rządzące tym zjawiskiem.
TOKSYCZNE ZWIĄZKI I EMOCJONALNE UZALEŻNIENIE
Wiele osób trwa w relacjach, które są dla nich źródłem cierpienia, mimo że rozstanie z partnerem wydaje się być niemal niemożliwe. Kluczowym powodem jest przekonanie, że ich uczucia to prawdziwa miłość, podczas gdy często są one wynikiem emocjonalnego uzależnienia. Taka dynamika związku, obejmująca bliskość, wycofanie, kłótnie i pojednanie, działa jak silny stymulant, który sprawia, że zrywanie kontaktu wydaje się niezwykle trudne.
Zależność EMOCJONALNA I SAMOOCENA
Zależność emocjonalna opisuje sytuację, gdy dana osoba polega na partnerze w zakresie regulacji swoich potrzeb emocjonalnych, przez co związek staje się kluczowym źródłem poczucia własnej wartości. Niska samoocena oraz lęk przed utratą to charakterystyczne cechy emocjonalnego uzależnienia. Już sama myśl o odejściu wywołuje lęk i przekonanie, że życie bez partnera nie jest możliwe. Prowadzi to do fiksacji emocjonalnej oraz uzupełniających problemów, takich jak zazdrość czy kontrolowanie drugiej osoby.
PRZYCZYNY DYNAMIKI ZWIĄZKU
Podstawy emocjonalnej zależności często mają swoje źródła w dzieciństwie. Dzieci wychowane w rodzinach, gdzie rodzice są niedostępni emocjonalnie, uczą się, że ich własne potrzeby nie są istotne. Takie dzieci stają się odpowiedzialne za emocjonalny stan innych, co kształtuje ich przyszłe relacje. W rodzinach, gdzie miłość jest warunkowa, pojawia się przekonanie, że bycie kochanym związane jest z dostosowaniem się do oczekiwań.
TRUDNOŚCI W ZRYWANIU ZWIĄZKU
Zakończenie toksycznych relacji bywa szczególnie skomplikowane dla osób uzależnionych emocjonalnie. Głębokie przekonania o konieczności posiadania partnera do osiągnięcia szczęścia prowadzą do trwania w destrukcyjnych związkach. Nawet powtarzające się obelgi czy emocjonalne wycofania nie skłaniają wielu do odejścia, ponieważ obawiają się, że pozostaną sami. Tego typu zjawiska generują silny strach przed utratą, a nadmierne stawianie potrzeb partnera przed własnymi prowadzi do rezygnacji z siebie.
WYZWOLENIE I ROZWÓJ
W sytuacji, gdy całe życie zaczyna kręcić się wokół partnera i brak jest umiejętności życia w pojedynkę, nastał czas na refleksję. Intensywne emocje nie są dowodem miłości; są raczej oznaką toksycznego przywiązania. W związku z tym ważne jest, by szukać wsparcia, które pomoże odbudować poczucie własnej wartości oraz rozpoznać mechanizmy emocjonalne. Kluczem do zdrowych relacji jest rozwój niezależności emocjonalnej, niezwiązanej z akceptacją ze strony innych.
WZMACNIANIE POCZUCIA WŁASNEJ WARTOŚCI
Budowanie stabilnego poczucia własnej wartości, niezależnego od relacji, jest procesem wymagającym pracy nad sobą. To ważne, by zmienić głęboko zakorzenione przekonania o własnej wartości oraz nauczyć się samodzielnie regulować emocje. Metody zorientowane na ciało mogą pomóc w stabilizacji odczuć, uwolnieniu się od starych schematów oraz odnalezieniu własnych potrzeb. Dzięki temu można stopniowo osiągnąć niezależność, co umożliwi stworzenie zdrowych, satysfakcjonujących związków.
Niekiedy jedno uzależnienie można pokonać poprzez inny, bardziej zdrowy związek, ale wystarczy, że zmienimy swoje podejście do siebie i do relacji. Dlatego niezwykle istotna jest praca nad sobą, by w końcu stworzyć związek oparty na równowadze, w którym obie strony czują się bezpiecznie i są akceptowane.
Artykuł powstał na podstawie tekstu opublikowanego na serwisie Welt.de, autorstwa Kathariny Samoylovej.
