Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) ogłosiła, że regularnie przesyła raporty oraz komunikaty dotyczące sytuacji na orbicie do odpowiednich resortów i służb. Te informacje nie służą jednak do podejmowania działań prewencyjnych, a jedynie do informowania zainteresowanych. Ministerstwo Rozwoju i Transportu zauważyło istniejący błąd w procesie komunikacji. W przeszłości Minister Obrony Narodowej, Władysław Kosiniak-Kamysz, informował, że agencja przekazała wiadomości na niewłaściwy adres e-mail.
MONITORING OBCIEKTÓW KOSMICZNYCH
POLSA, jako część unijnej organizacji EU SST (EU Space Surveillance and Tracking), monitoruje trajektorie satelitów i odpadów kosmicznych. W najnowszym komunikacie agencja podkreśliła, że szczegółowe dane są kluczowe dla zapobiegania przypadkowym kolizjom w przestrzeni kosmicznej. Na przykład, satelity systemu nawigacyjnego Galileo wielokrotnie przeprowadzały manewry awaryjne w wyniku wcześniejszych ostrzeżeń, co dotyczy również Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
POLSA, w kooperacji z partnerami z EU SST, kontroluje również trajektorie obiektów kosmicznych pod kątem ich potencjalnego wejścia w atmosferę oraz możliwości upadku na Ziemię. Średnio każdego dnia przewiduje się kilka takich wejść, a w czwartek spodziewane było sześć. Te obiekty nie stanowią zagrożenia, ponieważ ich niska masa sprawia, że spalają się całkowicie podczas przejścia przez atmosferę. Z ziemi mogą być widoczne jedynie efekty tego spalania — podano w komunikacie prasowym.
TYGODNIOWE RAPORTY I KOMUNIKACJE
Agencja przypomniała, że co tydzień przesyła raporty dotyczące sytuacji na orbicie do zainteresowanych ministerstw oraz służb. Raporty te obejmują zarówno starty, jak i deorbitacje obiektów. W przypadku obiektów o masie przekraczającej jedną tonę, POLSA wysyła codzienne powiadomienia o przewidywanym czasie i miejscu ich wejścia w atmosferę. Regularniejsze komunikaty nie są konieczne, ponieważ krótszy czas obserwacji nie pozwala na istotne poprawienie prognoz. W ciągu ubiegłego roku wydano komunikaty dotyczące 44 obiektów, natomiast w tym roku – pięciu.
„Komunikaty te mają charakter wyłącznie informacyjny, ponieważ trudno przewidzieć, czy obiekt spali się całkowicie. Również lokalizowanie miejsca ewentualnego upadku jest obarczone dużą niepewnością, z dokładnością nieprzekraczającą kilku setek kilometrów. Takie prognozy to wyzwanie nawet dla najbardziej zaawansowanych technologii, uwzględniających wiele czynników, takich jak stan atmosfery, siła wiatru czy kąt wejścia w atmosferę” — czytamy w oświadczeniu.
BĄDŹCIE CZUJNI NA SŁUPKI OGNIWE
POLSA zwróciła uwagę na wydarzenia, które miały miejsce w ostatnich dniach w rejonie Poznania, gdzie odnaleziono szczątki obiektów. „Już 13 lutego br. w naszym tygodniowym raporcie zawiadomiliśmy wszystkich zainteresowanych o przewidywanym wejściu w atmosferę elementów rakiety Falcon 9. Kolejne informacje zostały wysłane 18 i 19 lutego, ale z przyczyn technicznych nie dotarły do wszystkich odbiorców. Problem został już rozwiązany, a to zdarzenie nie miało wpływu na możliwe działania prewencyjne. Informowaliśmy również opinię publiczną o tym, co się działo w piątek po godzinie 13:00” — zaznacza agencja.
Od momentu pojawienia się informacji o szczątkach rakiety, POLSA współdziała z policją, która zabezpiecza teren. Na miejsce natychmiast wysłano przedstawiciela agencji, a także nawiązano kontakt z firmą SpaceX w celu potwierdzenia pochodzenia odnalezionych elementów i dalszego ich badania.
SZYBKA REAKCJA I NOWE PROCEDURY
Obecnie na polecenie Ministra Rozwoju i Technologii, POLSA przeprowadza przegląd systemu dystrybucji raportów i komunikatów. Dodatkowo prowadzi prace we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwem Obrony Narodowej w celu opracowania nowych procedur postępowania w przypadku upadku obiektów kosmicznych. Szybko rosnąca liczba takich obiektów na orbicie sprawia, że te działania są coraz bardziej pilne. POLSA razem z MRiT pracuje również nad nową ustawą o działalności kosmicznej, która obejmie niezbędne regulacje w tym zakresie.
Obecnie na orbicie okołoziemskiej znajduje się ponad 11 tysięcy aktywnych satelitów i ponad 15 tysięcy obiektów zidentyfikowanych jako kosmiczne śmieci. Nieczynne satelity i fragmenty rakiet w czasie deorbitacji wchodzą w atmosferę, gdzie z reguły ulegają spaleniu. Zdarzenia związane z upadkiem szczątków na Ziemię są rzadkie, a w Europie miały miejsce tylko około 15 razy w ciągu ostatnich 60 lat, co daje średnio raz na cztery lata. Z kolei w Polsce odnotowano tylko jeden taki przypadek — przypomniała POLSA.
W środę po południu POLSA potwierdziła, że w nocy z wtorku na środę nad Polską miało miejsce niekontrolowane wejście w atmosferę członu rakiety nośnej Falcon 9 R/B, którego masa wyniosła około 4 ton. Rakieta wystartowała 1 lutego z bazy Vandenberg w Kalifornii w ramach misji SpaceX Starlink Group 11-4. Rano w środę w okolicach Poznania zgłoszono odnalezienie potencjalnych szczątków rakiety, a informacja o tym, że POLSA już we wtorek ostrzegała rząd odnośnie rakiety, dotarła jako pierwsza do radia RMF.
Tymczasem w czwartek wicepremier i szef MON, Władysław Kosiniak-Kamysz, stwierdził w TVN24, że „istniał problem komunikacyjny” z POLSA, która nie przekazała Ministerstwu informacji na czas. Kosiniak-Kamysz wyjaśnił, że komunikaty wysłano na przestarzały adres e-mail jednego z departamentów. Podkreślił, że sytuacja została już wyjaśniona, ale wymaga poprawy komunikacji. Zaznaczył, że Rządowe Centrum Bezpieczeństwa także nie było poinformowane o incydencie.
W czwartek szef MRiT, Krzysztof Paszyk, prowadził rozmowy z prezesem POLSA, Grzegorzem Wrochną, w sprawie nieprawidłowości związanych z informowaniem o niekontrolowanym wejściu w atmosferę członu rakiety Falcon 9. Wrochna został pilnie wezwany przez Paszyka do złożenia wyjaśnień, a jak mówił minister, najważniejszym priorytetem w tej sytuacji jest jak najszybsze usprawnienie procedur powiadamiania.
