Rok 2025 dla Polski zapowiada się pod znakiem dwóch istotnych wydarzeń. Pierwsze to globalne objęcie władzy przez Donalda Trumpa, drugie — lokalne wybory prezydenckie w Polsce. Na pierwsze nie mamy żadnego wpływu, natomiast na drugie możemy mieć realny wpływ. Warto zachować równowagę w tych skrajnych sytuacjach — to rozsądne podejście na nadchodzący rok.
Koniec roku z pochwałami dla Tuska
Ostatnie dni roku przyniosły za granicą laudacje dla premiera Donalda Tuska. Brytyjska gazeta „The Guardian” ukazała artykuł, który chwali polskie przewodnictwo w Unii Europejskiej w trudnych czasach Trumpa 2. W artykule uwidacznia się pewne rozpaczliwe poszukiwanie politycznych nadziei w Europie Zachodniej. Warto jednak pamiętać, że nadzieja nie zawsze sprzyja obiektywnej ocenie rzeczywistości.
Pochwały dla Tuska można częściowo zrozumieć, biorąc pod uwagę, że ma on jeszcze trzy lata na premie-tion. W sytuacji gdy Francja boryka się z kryzysem rządowym, a Niemcy szykują się do wyborów, Polska, po odejściu od populizmu, zdaje się stabilna. I to w zasadzie wszystko, co można powiedzieć.
Problemy rządu Tuska
Nie mówi się jednak o tym, że rząd Tuska jest koalicyjny, co w istotny sposób komplikuje jego pozycję w porównaniu do lat 2007-2014. Premier, chociaż doświadczeniem bez wątpienia wyprzedza swoich partnerów, zmuszony jest do dokonywania ustępstw, co widać po kontrowersyjnych zmianach w przepisach aborcyjnych czy nieefektywnych komisjach śledczych. Powinien również starać się uchwalać ustawy w sposób, który nie budziłby zastrzeżeń ze strony prezydenta Andrzeja Dudy oraz (tzw.) Trybunału Konstytucyjnego. Co więcej, PiS nie zamierza rezygnować z walki o swoje wpływy, co dowodzi sytuacja w PKW. W przypadku nawiązania współpracy z Konfederacją, mogą powrócić do władzy.
W brytyjskiej prasie nie ma ani słowa na ten temat, podobnie jak o chłodnej ocenie roku koalicyjnego rządu.
Oczekiwania wobec Tuska
„The Guardian” ma nadzieję na proeuropejskie inicjatywy Tuska. Nasi politycy, mimo wewnętrznych sporów, dostrzegają konieczność sojuszy z USA oraz mocnego członkostwa w NATO. Można więc przypuszczać, że premier będzie skłonny dostosować swoje działania do oczekiwań prezydenta Trumpa, zamiast proponować nowe inicjatywy. Wszyscy europejscy liderzy mają podobne podejście, czego dowodem jest szybka reakcja Emmanuela Macrona, który jako jeden z pierwszych pogratulował Trumpowi i zaprosił go na ceremonię do Katedry Notre Dame. Chociaż od czasu do czasu organizowane będą spotkania, ich znaczenie geopolityczne będzie niewielkie, w porównaniu do regionalnych projektów dyplomatycznych, które stały się już historią.
Warto zauważyć, że jeżeli Trump myśli o Unii Europejskiej, to mamy na myśli głównie Węgry i ich premiera Viktora Orbana, a nie Tuska, który reprezentuje zupełnie inną linię polityczną. Po przyznaniu azylu Romanowskiemu, Orbán wydaje się mocno angażować się w polską politykę, podobnie jak Katarzyna II w XVIII wieku. Warto zwrócić uwagę, że Trump prowadzi rozmowy z Budapesztem, a nie Warszawą, co nie umknęło uwadze polskich polityków, którzy nie szczędzili złośliwości względem Republikanów i Trumpa. Rzeczywistość jest taka, że Węgry Orbana mają większe wpływy w Waszyngtonie niż Polska Tuska, ale może to się w przyszłości zmienić.
Nieprzewidywalność przyszłości
Wszelkie decyzje, jakie podejmie prezydent Trump w Białym Domu, mogą zdominować wszystko, co powiedzą lub zrobią politycy z naszego regionu. Trudno przewidzieć, w jaki sposób będzie wyglądała jego polityka względem Ukrainy, ponieważ w ciągu czterech lat rządów Joe Bidena wiele się zmieniło. Główne zmartwienie to bezpieczeństwo Ukrainy i potencjalne warunki ewentualnego zawieszenia broni.
Niektórzy komentatorzy liczą na ego Trumpa i jego niechęć do przegranej w Ukrainie. Inni przypominają natomiast, że wcześniej zadeklarował, iż mógłby zakończyć wojnę w 24 godziny. Trudno jednak przewidzieć, jakimi narzędziami się posłuży.
Wydaje się, że lepszym założeniem jest to, iż Trump i jego otoczenie nie mają pojęcia, co przyniesie 2025 rok, gdyż po drugiej stronie stoi prezydent Putin, którego nie da się kontrolować. Nowe sankcje go nie zaniepokoją, dlatego można się spodziewać doraźnych inicjatyw dyplomatycznych, które mogą być chwiejne i nic nie znaczące. Czasami ratunek przychodzi z niespodziewanych miejsc, tak jak w przypadku Korei Północnej. Warto również zauważyć, że Trump z retoryką bazującą na rywalizacji z Chinami oraz powstrzymywaniu nielegalnej imigracji, może nie przynieść realnych zmian dla Polski. Pewne jest, że rok 2025 będzie okresem, w którym wciąż będziemy przypisywać racjonalność działaniom Waszyngtonu.
Wyzwania przed Tuskiem
Premier Tusk stanie przed poważnymi wyzwaniami. Kluczowe będą nie kwestia globalnych spraw, ale nadchodzące wybory prezydenckie. Przed nami wiele miesięcy zmian, w których wszystko może się zdarzyć. Po zamieszaniu wywołanym poprzednimi wyborami i pandemią powinniśmy podejść do przewidywań z większą pokorą. Przykłady Bronisława Komorowskiego w 2015 roku oraz Jarosława Kaczyńskiego w 2023 roku pokazują, że polityczna arogancja może przynieść odwrotne skutki.
Obywatele pragną rzeczywistego wyboru, a nie jedynie formalności. W obliczu nowego roku, polska polityka może się okazać bardziej prowincjonalna, a wyraźnym kierunkiem będzie zbliżająca się kampania wyborcza. Rola polskiej prezydencji w 2025 roku może być marginalna, a jej znaczenie dla większości z nas znikome. Zewnętrzne zawirowania powiązane z polityką Trumpa będą nam obce, niestety nie możemy na nie wpływać. W Polsce zaś wyborcy będą domagać się, aby politycy nie traktowali wyborów jako jedynie formalności.
Odnalezienie się w tej rzeczywistości — bez frustracji, z umiarem i większym docenieniem życia w pokoju — to nasze zadanie na przyszłość. Życzę wszystkim, abyśmy tego zadania podjęli się jak najlepiej. Wszystkiego najlepszego w roku 2025!
Źródło/foto: Interia
