Każdego roku, niczym z rytualną precyzją, przestawiamy nasze zegarki – najpierw na czas letni, a później na czas zimowy. Dziś przypomnimy, kiedy dokładnie następuje ta coroczna zmiana oraz przyjrzymy się historii tej praktyki.
NA CZAS LETNI Z PRZESUNIĘCIEM Godziny
Zmiana czasu, teoretycznie mająca poprawić naszą produktywność, samopoczucie i codzienne funkcjonowanie, dostosowuje nasz biologiczny rytm do zmieniającego się rozkładu światła dziennego.
Każdego roku przestawiamy zegarki z czasu zimowego na letni w ostatnią niedzielę marca. W 2025 roku zmiana ta nastąpi w nocy z 29 na 30 marca, kiedy to zegary przestawimy z godziny 2:00 na 3:00. Oznacza to, że tej nocy będziemy spać o godzinę krócej, co może negatywnie wpłynąć na osoby wrażliwe na zmiany rytmu dobrego, pogarszając jakość snu i ogólne samopoczucie.
HISTORIA ZMIANY CZASU
Zaskakująco, pomysł zmiany czasu powstał w głowie Benjamina Franklina, który zauważył, że ludzie dostosowują swoją aktywność do obowiązujących godzin, a nie do naturalnego światła. Propozycja ta miała na celu ograniczenie zużycia sztucznego oświetlenia.
Choć pomysł na stałe przesunięcie czasu pojawił się pod koniec XIX wieku, w życie wszedł dopiero w 1916 roku, podczas I wojny światowej, gdy Niemcy wdrożyli go na swoich terytoriach, aby oszczędzać paliwo. Dwa lata później dołączyli Amerykanie, wdrażając podobne rozwiązanie.
W Polsce zmiana czasu została wprowadzona w 1977 roku i od tego momentu jest stosowana nieprzerwanie. Wcześniej miała miejsce sporadycznie, a w II RP stworzono ją tylko raz, w 1919 roku. Po dwudziestu latach przerwy niemieccy okupanci znów wymusili tę praktykę w latach 1939-1944.
WSZĘDZIE WLIFOWANIE? NIEKONIECZNIE
Obecnie zmiana czasu dotyczy około 70 krajów. Niemniej jednak cztery europejskie państwa – Islandia, Turcja, Białoruś i Rosja – zdecydowały się z niej zrezygnować. Wiele krajów, zwłaszcza leżących blisko równika, również nie stosuje tej praktyki z powodu niewielkich różnic w długości dnia i nocy.
W Stanach Zjednoczonych zmiana czasu nie obowiązuje we wszystkich stanach; wyjątkiem są Arizona oraz Hawaje. W Australii także tylko wybrane stany stosują ten mechanizm. Co ciekawe, Rosja przeszła pełen cykl, rezygnując w 2011 roku z tej tradycji, by w 2014 roku wprowadzić czas zimowy na stałe.
W Ameryce Południowej również zaobserwować można zmiany. Chile, które do 2015 roku stosowało tę praktykę, zdecydowało się na czas letni na stałe. Podobnie w 2019 roku zrobiła to Brazylia, rezygnując z wieloletnich przesunięć.
UNIA EUROPEJSKA A ZMIANA CZASU
W 2018 roku w odpowiedzi na liczne badania i głosy sprzeciwu wobec zmian czasu, Unia Europejska rozważała odejście od tej tradycji. Niestety, prace nad projektem zostały przerwane przez pandemię. W 2021 roku Komisja Europejska zaapelowała, aby państwa członkowskie zrezygnowały z tej praktyki do 2026 roku. Czas pokaże, czy ta perspektywa zmiany rzeczywiście stanie się rzeczywistością, czy pozostanie jedynie na papierze, jak wiele innych inicjatyw.
Źródło/foto: Interia
