Nowy suchy zbiornik retencyjny, który ma powstać na górnej Wiśle, zapowiada się jako obiekt większy niż renomowany zbiornik w Raciborzu. Wody Polskie planują tę inwestycję, by poprawić bezpieczeństwo przeciwpowodziowe dla około 140 tys. osób. Niestety, projekt wiąże się także z poważnymi negatywnymi konsekwencjami, w tym z koniecznością wysiedlenia około 800 mieszkańców oraz wyburzeniem 250 domów, co prowadzi do silnych protestów społecznych.
Bezpieczeństwo Mieszkańców a Protesty
– Prezentujemy projekt, który jest kluczowy dla zabezpieczenia mieszkańców w regionie. Powinniśmy rozmawiać i wspólnie podejmować działania na rzecz bezpiecznej przyszłości. W odpowiedzi na oczekiwania społeczności gminy Szczurowa wydłużyliśmy czas konsultacji do 17 stycznia 2025 roku. Poinformowaliśmy ich również o dodatkowym spotkaniu, które odbędzie się 14 stycznia 2025 roku – mówi Wojciech Kozak, dyrektor z Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie RZGW w Krakowie. Dłuższy termin oznacza, że mieszkańcy mogą składać wnioski i uwagi do tego dnia.
Rodzaj Inwestycji i Obawy Społeczne
Wstępna wizualizacja urządzeń przelewowo-spustowych w ramach polderu przepływowego Koszyce-Szczurowa została udostępniona w ramach konsultacji (źródło: Projekt Programu działań retencyjnych, zarządzanie ryzykiem powodziowym w regionie wodnym Górnej Zachodniej i Wschodniej Wisły między Krakowem a Zawichostem). Z dokumentami dotyczącymi projektu można zapoznać się od 29 listopada na stronie www.bezpiecznawisla.pl/konsultacje oraz w biurach RZGW w Krakowie i Rzeszowie. W grudniu Wody Polskie zorganizowały cztery spotkania konsultacyjne, które miały miejsce w Sandomierzu, Szczurowej, Koszycach i Przykopie.
Jak relacjonuje MuratorPlus.pl, konsultacje w Szczurowej były szczególnie burzliwe z uwagi na możliwość największych wysiedleń i wyburzeń. W najbardziej rozbudowanym wariancie projektu planuje się wysiedlenie 800 mieszkańców oraz wyburzenie 250 domów. Mieszkańcy protestowali na spotkaniu, prezentując transparenty sprzeciwiające się inwestycji.
Wójt gminy Zbigniew Moskal wspierał protestujących, zauważając, że władze samorządowe nie zostały odpowiednio poinformowane o planach. Przekazał dyrektorowi RZGW uchwałę rady gminy oraz petycję z podpisami ponad 3 tys. mieszkańców sprzeciwiających się budowie. Po jego wystąpieniu większość obecnych opuściła salę, zostawiając na prezentacji jedynie nielicznych.
Konieczność Działań Przeciwpowodziowych
Wody Polskie przypomniały, że od momentu inauguracji projektu w maju 2023 r., odbyły się spotkania z władzami samorządowymi z udziałem przedstawicieli wszystkich gmin, w tym Szczurowej. Historia powodzi w dorzeczu Górnej Wisły jest długa; największe wezbrania miały miejsce między innymi w latach 1903, 1925, 1934, 1960, 1970, 1972, 1997 i 2010. Obecny system ochrony przeciwpowodziowej w tym regionie stanowią wały o długości około 334,8 km oraz zbiorniki wielozadaniowe, których pojemność wynosi od 23 do 29 procent całkowitej pojemności.
Projekty inwestycyjne z lat 2010-2024 dotyczyły w głównej mierze modernizacji wałów. W dokumentacji podkreślono, że obecny system może okazać się niewystarczający w przypadku powodzi. Przewiduje się różne warianty inwestycji, w tym działania z zakresu zielonej hydrotechniki, mające na celu zwiększenie retencji naturalnej poprzez odtwarzanie starorzeczy, tworzenie mokradeł i zalesianie.
Warto przy tym zaznaczyć, że największy suchy zbiornik w Polsce, Racibórz Dolny, ma pojemność 185 milionów m sześc. i podczas wrześniowej powodzi przyczynił się do złagodzenia skutków tego żywiołu po raz pierwszy od jego uruchomienia.
Materiał chroniony prawem autorskim – zasady przedruków określa regulamin.
