Zapalenie oskrzelików i zapalenie płuc wywołane wirusem RSV to poważne zagrożenia, często mające dramatyczny przebieg, a w niektórych przypadkach mogące prowadzić do zgonu. Z tego powodu eksperci zajmujący się zdrowiem noworodków i niemowląt apelują o wprowadzenie powszechnej profilaktyki zakażeń RSV w ramach Programu Szczepień Ochronnych lub Programu Profilaktyki Zdrowotnej. Nadszedł czas, by przygotować się do sezonu zakażeń w latach 2025/26 i uczynić go wolnym od tego groźnego wirusa.
WIRUS RSV – CZYNNIK ZAGROŻENIA DLA NAJMNIEJSZYCH
RSV, czyli syncytialny wirus oddechowy, jest czynnikiem odpowiedzialnym za sezonowe zakażenia dróg oddechowych, szczególnie niebezpiecznymi dla noworodków i dzieci do 2. roku życia. Eksperci podkreślają, że wirus ten powoduje ogromne obciążenie dla systemu ochrony zdrowia, w tym dla szpitali i poradni pediatrycznych. Zaskakujący jest fakt, że 70 proc. dzieci hospitalizowanych z powodu zakażenia RSV to maluchy, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia. W latach 2015-2023 ponad 63 tys. dzieci w tym okresie musiało być hospitalizowanych, a w samym sezonie 2022/23 liczba ta przekroczyła 20 tysięcy.
STANOWISKO EKSPERTÓW
Grupa ekspertów, składająca się z naukowców oraz specjalistów w dziedzinie zdrowia dzieci, zwraca uwagę na istotność ochrony noworodków i niemowląt, które są najbardziej narażone na ciężkie zakażenia. „Reprezentując różne towarzystwa naukowe, dążymy do zapewnienia równoczesnego dostępu do nowoczesnej profilaktyki, która zapobiega ciężkim zakażeniom RSV” – wskazują w swoim stanowisku.
Specjaliści proponują zastosowanie jednodawkowego przeciwciała monoklonalnego (nirsewimab), które mogłoby być podawane wszystkim dzieciom oraz szczepionki kobietom w ciąży, co stanowiłoby kluczowy element w walce z RSV.
KONIECZNE DZIAŁANIA PROFILAKTYCZNE
Eksperci podkreślają, że 95 proc. dzieci hospitalizowanych z powodu RSV to dzieci zdrowe, nieobciążone dodatkowym ryzykiem. Dlatego sugerują, że profilaktyka powinna obejmować wszystkie dzieci, ponieważ przebieg infekcji jest nieprzewidywalny. W swoim stanowisku wysunięto szereg postulatów, z których najważniejszym jest „bierne uodpornienie jednodawkowym przeciwciałem monoklonalnym wszystkich noworodków i niemowląt w pierwszym roku życia, niezależnie od obecności chorób współistniejących”. Postulaty obejmują również podanie leku w oddziałach noworodkowych przed wypisem ze szpitala lub w czasie pierwszego miesiąca życia.
Inwestycja w profilaktykę powinna zostać sfinansowana z budżetu publicznego, jako część Programu Szczepień Ochronnych i powinna być w całości pokrywana przez Ministerstwo Zdrowia lub Narodowy Fundusz Zdrowia.
PERSPEKTYWY NA PRZYSZŁOŚĆ
Profilaktyka zakażeń RSV w Polsce istnieje od 2008 roku, jednak obecnie ogranicza się do dzieci z grup ryzyka. Tylko 2 proc. dzieci kwalifikuje się do tej formy ochrony. Zdaniem ekspertów poszerzenie zakresu uodpornienia na RSV dla wszystkich noworodków i niemowląt może znacząco odciążyć system ochrony zdrowia. Z dotychczasowych obserwacji wynika, że lek jest skuteczny i bezpieczny – do końca lutego 2024 roku podano ok. 2 miliony dawek, nie notując poważnych działań niepożądanych.
„Aby zapewnić populacyjną odporność dzieciom w pierwszym roku życia, konieczne jest wprowadzenie odpowiedniego finansowania profilaktyki przeciw RSV” – podsumowują eksperci, wskazując na potrzebę edukacji w tym zakresie oraz uproszczenia dostępu do świadczeń zarówno w oddziałach noworodkowych, jak i w podstawowej opiece zdrowotnej.
