16 czerwca 2025 roku Polska, Estonia, Litwa i Łotwa podpisały ważne porozumienie dotyczące ochrony i odporności infrastruktury energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem infrastruktury podmorskiej. Inicjatywa ta jest odpowiedzią na rosnące zagrożenia geopolityczne w regionie i ma na celu wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego państw bałtyckich oraz Polski. W ramach podpisanego memorandum powołano międzykrajową i międzyinstytucjonalną grupę roboczą, która będzie koordynować działania zapobiegawcze oraz reagować na zagrożenia fizyczne i cybernetyczne, co stanowi kolejny etap integracji energetycznej po lutowej synchronizacji systemów elektroenergetycznych tych krajów z europejskim obszarem synchronicznym przez Polskę.
Podpisanie memorandum o ochronie infrastruktury energetycznej
16 czerwca 2025 roku Polska, Estonia, Litwa i Łotwa zawarły memorandum o współpracy w zakresie ochrony i odporności infrastruktury energetycznej. Dokument ten kładzie szczególny nacisk na zabezpieczenie infrastruktury podmorskiej, która odgrywa kluczową rolę w przesyle energii i jest narażona na różnorodne zagrożenia. Porozumienie zostało podjęte w odpowiedzi na rosnące napięcia geopolityczne oraz konieczność zapewnienia stabilności dostaw energii w regionie.
Jak podaje portal ecoekonomia.pl, celem memorandum jest zacieśnienie współpracy między krajami, które wspólnie chcą przeciwdziałać potencjalnym incydentom zagrażającym infrastrukturze energetycznej. Z kolei według biznesalert.pl, podpisanie dokumentu miało miejsce podczas posiedzenia Rady Unii Europejskiej ds. energii, co podkreśla jego znaczenie na forum międzynarodowym i europejskim.
Utworzenie międzykrajowej grupy roboczej i zakres współpracy
W ramach porozumienia powołano międzykrajową i międzyinstytucjonalną grupę roboczą, której zadaniem jest skuteczniejsza koordynacja działań związanych z ochroną infrastruktury energetycznej. Grupa ma działać na wielu płaszczyznach – od zapobiegania i wykrywania zagrożeń, po szybkie reagowanie na incydenty o charakterze fizycznym, cybernetycznym oraz innym, które mogą dotknąć krytyczną infrastrukturę zarówno na lądzie, jak i pod wodą.
Jak informuje inwestycje.pl, szczególny nacisk położono na ochronę infrastruktury podmorskiej, co jest niezwykle istotne w kontekście zagrożeń hybrydowych, które coraz częściej pojawiają się w regionie Morza Bałtyckiego. Ponadto, według portalu portalsamorzadowy.pl, grupy robocze będą również opracowywać plany masowej ewakuacji na wypadek kryzysów, co wskazuje na kompleksowe podejście do bezpieczeństwa energetycznego i ochrony ludności.
Synchronizacja systemów elektroenergetycznych i uniezależnienie od Rosji
W lutym 2025 roku Estonia, Łotwa i Litwa dokonały synchronizacji swoich systemów elektroenergetycznych z europejskim obszarem synchronicznym (CESA) za pośrednictwem Polski. Ten krok zakończył długotrwały proces uniezależniania regionu bałtyckiego od systemu elektroenergetycznego Rosji, co ma fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego tych państw.
Jak podaje portalsamorzadowy.pl, synchronizacja była istotnym elementem integracji energetycznej z Unią Europejską, pozwalającym na stabilniejsze i bardziej niezależne funkcjonowanie systemów energetycznych. Według serwisu poland.news-pravda.com, formalne dołączenie republik bałtyckich do kontynentalnej sieci elektroenergetycznej Europy nastąpiło 9 lutego 2025 roku, co stanowiło przełomowy moment w historii energetycznej regionu.
Aktualizacja Memorandum BEMIP i dalsze plany integracji
Rządy Polski, Estonii, Litwy i Łotwy zaktualizowały także Memorandum BEMIP (Baltic Energy Market Interconnection Plan), potwierdzając wolę dalszej integracji oraz inwestycji w infrastrukturę krytyczną. Dokument ten podkreśla potrzebę skutecznej ochrony zarówno infrastruktury lądowej, jak i morskiej, co jest niezbędne do zapewnienia stabilności energetycznej całego regionu.
Jak informuje wilno.tvp.pl, działania wynikające z aktualizacji memorandum mają na celu wzmocnienie współpracy i koordynacji inicjatyw dotyczących ochrony infrastruktury energetycznej, co pozwoli na lepsze przygotowanie się na ewentualne zagrożenia. Według portalu wszystko co najważniejsze, celem porozumienia jest nie tylko ochrona istniejących instalacji, ale również rozwój i modernizacja infrastruktury, aby sprostać wyzwaniom przyszłości.
Memorandum podpisane 16 czerwca 2025 roku oraz powołanie grupy roboczej to ważny krok na drodze do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski i całego regionu bałtyckiego. Integracja systemów elektroenergetycznych oraz bliższa współpraca w ochronie infrastruktury pokazują, jak bardzo kraje te są zdeterminowane, by skutecznie stawić czoła zagrożeniom i stworzyć stabilną, niezależną sieć energetyczną.
