Olga Gitkiewicz, dziennikarka i redaktorka, jest autorką takich książek jak „Nie hańbi” oraz „Nie zdążę”. W kontekście polskiej debaty na temat aborcji można zauważyć, że społeczeństwo wydaje się nie być odpowiedzialne za tę kwestię. Sugerują to wyniki badań, które pokazują, że około 60% dorosłych Polek i Polaków opowiada się za liberalizacją przepisów dotyczących aborcji, a 57% osób popiera prawo do bezwarunkowego przerywania ciąży po październikowych wyborach. Nie da się jednak ocenić aborcji jedynie przez pryzmat etyki czy światopoglądu – to temat o silnym podłożu politycznym, wykorzystywany by mobilizować wyborców oraz zdobywać głosy.
ABORCJA W STANACH ZJEDNOCZONYCH
Dwa lata temu, po decyzji Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych o uchyleniu precedensowego wyroku w sprawie Roe przeciwko Wade, stany odzyskały władzę nad regulacją aborcji. Już wkrótce po tym wyroku Missouri jako pierwszy wprowadził zakaz aborcji, a w Arizonie wrócono do prawa z 1864 roku, które pozwala na przerwanie ciąży jedynie w sytuacji zagrożenia życia ciężarnej. Stany o konserwatywnym podejściu do kwestii aborcji odebrały kobietom prawo do jej przeprowadzenia, pomimo że zdecydowana większość obywateli USA popiera to prawo. Przeciwnicy tego posunięcia wskazują, że jest to trudna sytuacja dla Republikanów, podczas gdy Demokraci mogą zyskać na tym zyskując wsparcie wyborców.
HISTORIA ABORCJI W POLSKIEJ KULTURZE PRAWNEJ
W Polsce temat aborcji został uregulowany kodeksem karnym z 1932 roku, a liberalizujące przepisy wprowadzone w 1956 roku stwarzały realne możliwości dla Polek w zakresie przerywania ciąży. W tamtych czasach mówiono głównie o przerywaniu ciąży, a termin „aborcja” zyskał popularność dopiero po 1989 roku. Dyskusji na temat przepisów towarzyszyły intensywne debaty w parlamencie oraz mediach. W systemie PRL zwiększano aktywność kobiet na rynku pracy we wszystkich branżach, jednak równość płci nie była realizowana w pełni, co z wiedziała wskutek ograniczeń związanych z macierzyństwem. Ustawa z 1956 roku umożliwiała aborcję nie tylko w sytuacjach zagrożenia życia, ale także w trudnych okolicznościach życiowych, co faktycznie dawało kobietom szerokie możliwości.
KONTEKST SOCJALNY I POLITYCZNY
Problematyka niechcianych ciąż w największym stopniu dotyczyła klasy robotniczej – kobiet pracujących w trudnych warunkach, z małych miejscowości i żyjących w ubóstwie. Po wprowadzeniu ponownego zakazu aborcji w 1993 roku wiele kobiet w Polsce znalazło się w trudnej sytuacji, z której można było się wydostać jedynie dzięki drogim prywatnym usługom, co pozostawało poza zasięgiem wielu z nich. W debacie publicznej koncentruje się na wartości ludzkiego życia oraz prawach człowieka, jednak różne strony sporu interpretują te pojęcia w skrajnie odmienny sposób.
PRZEMIAN NARRACJI W DEBACIE POLITYCZNEJ
Aborcja to nie tylko kwestia etyczna, ale i osobiste doświadczenie wielu kobiet: matek, sióstr czy sąsiadek. Co ciekawe, nawet osoby wierzące, które znalazły się w niechcianej ciąży, mogą zmienić swoje podejście do kwestii aborcji. W sytuacji, gdy światopogląd staje się skomplikowany, podejmowane decyzje nie są czarno-białe, a wiele zwolenniczek pro-choice często decyduje się na donoszenie niechcianej ciąży.
Temat aborcji był również obecny w polskich wyborach parlamentarnych, gdzie mówiono o wpływie kobiet na ich wynik. Po wyborach jednak politycy usunęli to zagadnienie z agendy. Na Campusie Polska Przyszłości Donald Tusk, który przed wyborami często poruszał temat aborcji, przyznał, że w obecnej kadencji parlamentu nie ma większości dla legalizacji aborcji, co wzbudza kontrowersje. Politycy tacy jak Władysław Kosiniak-Kamysz tłumaczyli, że w jego obozie panuje wolność wyboru, jednak w kwestii życiowych decyzji kobiet wciąż nie zapewniają im pełnej swobody.
NOWE WYTYCZNE A DECYZJE KOBIET
Wytyczne Ministerstwa Zdrowia dotyczące aborcji, opublikowane 30 sierpnia, budzą niepokój wśród jej przeciwników, wskazując na możliwość łatwiejszego przerywania ciąży. To wytwarza kontrowersyjną narrację, która koncentruje się na sprzeciwie wobec samodzielnych decyzji kobiet. W Polsce aborcja nadal pozostaje tematem budzącym emocje, a debata na ten temat nie przestaje być aktualna – wciąż domaga się głosu i uwagi w politycznej przestrzeni publicznej.
