Dokładnie 35 lat temu, 31 grudnia 1989 roku, zakończył swoją działalność system Polski Rzeczypospolitej Ludowej. W tym dniu weszła w życie nowelizacja konstytucji z 1952 roku, znana jako tzw. nowela grudniowa. To właśnie ona nie tylko położyła kres PRL, ale także przywróciła koronę orłowi w godle Polski. W sprawie tej posłowie wykazali zaskakującą zgodność, bowiem tylko jeden parlamentarzysta oddał głos przeciwko zmianom.
Istotne Zmiany w Konstytucji PRL
Głosowanie nad nowelą grudniową miało miejsce 29 grudnia 1989 roku. Zmiany dotyczyły przede wszystkim artykułu 1 Konstytucji PRL. Projekt zakładał usunięcie zapisu o kierowniczej roli partii komunistycznej oraz przyjaźni z ZSRR, a także zmianę nazwy kraju z Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej na Rzeczpospolitą Polską. Na nowo zdefiniowane miały zostać także zasady ustrojowe, eliminując wszelkie nawiązania do socjalizmu i gospodarki planowej.
Podział Głosów w Sejmie
Za nowelą opowiedziało się 374 posłów, wśród których znajdowali się również przedstawiciele Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, mimo jej niedawnego wpływu. 11 parlamentarzystów wstrzymało się od głosu, a jedynym sprzeciwiającym się był Roman Norbert z PZPR, co w kontekście całości głosowania stanowiło swoiste kuriozum.
Debata i Kontrowersje
W trakcie debaty nad nowelą głos zabrali między innymi późniejsza premier Hanna Suchocka, Bronisław Geremek oraz Józef Oleksy, który również później pełnił funkcję premiera w III RP. Jan Rokita, jeden z polityków z Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego, wyraził wątpliwości co do sensu przywracania korony na godle, argumentując, że symbol ten powinien być związany z suwerennością kraju. Jak mówił, „korona nakładana na wyrost” nie ma sensu, dopóki obce wojska będą w Polsce, a „aparat przymusu” nie zostanie oddany w ręce innych niż jedna partia.
Finalizacja Procesu Legislacyjnego
Po przejściu przez Sejm, „nowela grudniowa” trafiła do Senatu, a następnie została podpisana przez ówczesnego prezydenta Wojciecha Jaruzelskiego. W ten sposób podjęte kroki zakończyły się wprowadzeniem w życie zmian 31 grudnia 1989 roku, co zainaugurowało nową erę w historii Polski.
Źródło/foto: Onet.pl Mariusz Szyperko, Jan Bogacz, Ireneusz Sobieszczuk / PAP.
