Wody Polskie podjęły działania na rzecz wprowadzenia zmian w planie przeciwdziałania skutkom suszy. Nowa wersja dokumentu ma zawierać zaktualizowaną listę obszarów, które są zagrożone suszą, a także szczegółowe zalecenia oraz programy wsparcia dla samorządów.
STOP SUSZY, START RETENCJI!
W czwartek, 28 listopada, na konferencji prasowej Polskiego Gospodarstwa Wodnego, noszącej tytuł „Stop Suszy! Start Retencji!”, przedstawiono plany związane z aktualizacją istniejącego planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS). Obecny plan, obowiązujący do roku 2027, będzie poddany rewizji przez najbliższe dwa lata.
W trakcie konferencji zaznaczone zostało, że w pierwszej wersji PPSS umieszczono ogólny zbiór rekomendacji, podczas gdy nowa aktualizacja ma wprowadzić konkretne działania oraz programy skierowane do poszczególnych gmin i zlewni rzek. „Dzięki temu powstanie szczegółowy zestaw działań, który pozwoli na skuteczne przeciwdziałanie skutkom suszy na poziomie lokalnym” – podkreślono w trakcie dyskusji.
Zaktualizowany plan ma także obejmować kwestie zarządzania ryzykiem suszy oraz unowocześnić ocenę obszarów, które są zagrożone tym zjawiskiem.
OGROMNE WYZWANIE
Joanna Kopczyńska, prezes Wód Polskich, podkreśliła, że aktualizacja planu wymaga działań na wielu poziomach oraz w skali całego kraju. „Tylko poprzez dialog oraz współpracę z różnorodnymi interesariuszami możemy wypracować kompleksowe rozwiązania” – wskazała.
Plan przeciwdziałania skutkom suszy jest głównym dokumentem, na podstawie którego podejmowane są działania w Polsce w celu minimalizacji szkód wynikających z suszy. Obejmuje on analizy, plany przebudowy urządzeń wodnych oraz różnorodne działania, mające na celu zwiększenie retencji wody.
W PPSS uwzględniono również listę inwestycji, które mają na celu wzmocnienie odporności Polski na zmiany klimatyczne. Pierwotny plan, którego realizacja była przewidziana do roku 2030, według informacji Wód Polskich, zawierał ponad 300 potencjalnych inwestycji, z czego 53 zostały zrealizowane, osiągając wartość blisko 150 milionów złotych. „Kolejne kilkadziesiąt projektów jest w trakcie realizacji” – dodano.
PROBLEMY Z ZASOBAMI WODNYMI
Wody Polskie zwróciły uwagę, że Polska należy do państw o najniższych zasobach wodnych w Unii Europejskiej. „Na jednego mieszkańca naszego kraju przypada prawie trzy razy mniej wody niż w większości innych krajów europejskich” – podkreślono. Co więcej, gospodarstwo wodne obserwuje zmiany w opadach deszczu, które stają się coraz bardziej nieprzewidywalne, występując rzadziej, ale z większą intensywnością. Tereny silnie wysuszone lub zabetonowane nie są w stanie przyjąć takiego deszczu.
W efekcie, woda opadowa często spływa do rzek i morza, marnując swój potencjał. W kraju zatrzymuje się jedynie około 7,5 proc. średniego rocznego odpływu rzecznych wód, podczas gdy przy sprzyjających warunkach geograficznych mogłoby to wynosić 15 proc. To z kolei prowadzi do wysychania jezior i rzek w Polsce.
DRAMATYCZNA SYTUACJA
Wody Polskie wskazały, że we wrześniu 2023 roku poziom wody w Wiśle, w okolicach bulwarów warszawskich, spadł do rekordowo niskiego poziomu 20 centymetrów. Z kolei podczas tegorocznego lata w wielu regionach wprowadzono ograniczenia w dostawach wody, a wysokie temperatury oraz silne wiatry jeszcze bardziej potęgowały problem braku wody. „Obecnie sytuacja nie jest znacznie lepsza. Na około 50 proc. stacji wodowskazowych w dorzeczu Wisły obserwujemy niskie stany wód” – zauważono.
Jak zaznaczyła prezes Kopczyńska, stworzenie PPSS było inicjatywą krajową, ponieważ unijna Ramowa Dyrektywa Wodna nie nakłada obowiązku przygotowania takich planów. „Polska podjęła decyzję o jego opracowaniu z uwagi na poważne problemy związane z suszą, które wymagały naszej reakcji” – podsumowała prezes.
Prace nad nowym dokumentem mają zakończyć się w 2027 roku, a Wody Polskie mają nadzieję na jego zatwierdzenie przez ministra w latach 2027-2028.
W 2021 roku informowano, że PPSS uwzględnia gospodarowanie wodami w różnych sektorach, takich jak rolnictwo, przemysł oraz gospodarka komunalna. Plan był tworzony na podstawie badań oraz analiz dotyczących suszy, wykorzystując dane z różnych źródeł, w tym Europejskiej Agencji Kosmicznej oraz Instytutów badawczych.
Warto zaznaczyć, że kluczowymi elementami PPSS są działania skierowane do różnych użytkowników wodnych oraz odniesienia do typów suszy, co przyczyni się do stworzenia praktycznych zadań na poziomie krajowym oraz lokalnym.
