Według doniesień agencji Reuters, administracja prezydenta USA Donalda Trumpa intensyfikuje działania na rzecz przejęcia Grenlandii, strategicznie położonej wyspy. Wśród rozważanych opcji znajduje się możliwość zaoferowania Grenlandii umowy o wolnym stowarzyszeniu (COFA), która łączy Stany Zjednoczone z takimi krajami jak Wyspy Marshalla.
Ponowne zainteresowanie Grenlandią
Pomysł włączenia Grenlandii w orbitę amerykańskich wpływów jest stary, bowiem Trump już podczas swojej pierwszej kadencji dał do zrozumienia, że wyspa go interesuje. W 2019 roku zszokował opinię publiczną, wyrażając chęć zakupu Grenlandii, a choć ta oferta została zdecydowanie odrzucona, prezydent nie zaniechał starań i powrócił do tematu. Obecnie urzędnicy Białego Domu z Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Krajowej Rady Gospodarczej prowadzą analizy w kontekście wdrożenia COFA z Grenlandią, co jest pierwszym poważnym podejściem do tej kwestii.
Brak oficjalnych rozmów z Danią
Mimo rosnącego zainteresowania, jak podkreśla wysoki rangą polityk z Europy, administracja Trumpa nie nawiązała dotąd oficjalnych kontaktów z rządem Danii, kraju będącego odpowiedzialnym za autonomiczną Grenlandię. Kwestie geopolityczne oraz potencjał surowcowy wyspy, jak również aspekty finansowe, w tym wstępne analizy kosztów, jakie USA musiałyby ponieść na zarządzanie Grenlandią, są obecnie przedmiotem rozważań. Informacje na ten temat przytoczył „Washington Post”.
Były prezydent Trump, odpowiadając na pytania dziennikarzy NBC News o jego plany związane z Grenlandią, odpowiedział bez zastanowienia: „Będziemy mieć Grenlandię. Tak. Na 100 procent.” Argumentuje on, że obecność Stanów Zjednoczonych na wyspie jest kluczowa z punktu widzenia bezpieczeństwa międzynarodowego, nie zapominając przy tym o znaczących złożach metali ziem rzadkich, które są niezbędne dla współczesnych technologii i przemysłu zbrojeniowego.
Obawy duńskich władz
Duńskie władze wyrażają pewne zaniepokojenie w związku z tymi wydarzeniami. Premierka Mette Frederiksen podkreśliła, komentując doniesienia „Wall Street Journal” o intensyfikacji działań wywiadowczych USA na Grenlandii, że „nie można szpiegować sojusznika”. Mimo że Grenlandia ma znaczną autonomię, kwestie dotyczące polityki zagranicznej oraz obronności pozostają pod kontrolą Danii.
COFA – co to oznacza?
Układ o wolnym stowarzyszeniu (ang. Compact of Free Association – COFA) to forma współpracy pomiędzy USA a suwerennymi państwami Pacyfiku, takimi jak Mikronezja, Wyspy Marshalla czy Palau. Każda umowa jest dostosowana indywidualnie, ale generalnie zapewnia stronie partnerskiej szereg amerykańskich usług i przywilejów, obejmujących wsparcie militarne, pomoc w sytuacjach kryzysowych, usługi pocztowe oraz dostęp do amerykańskiego rynku bez ceł. W zamian USA zyskują szeroką swobodę działania na terytorium swojego partnera.
