Od 1 czerwca 2025 roku w Polsce obowiązują nowe przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców, które wprowadzają kompleksową reformę legalizacji pracy obcokrajowców. Ustawa zastępuje dotychczasowe regulacje i wprowadza pełną elektronizację procesu, integrując systemy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) oraz Straży Granicznej. Celem zmian jest przyspieszenie i uproszczenie formalności związanych z zatrudnianiem cudzoziemców, a także zwiększenie przejrzystości i bezpieczeństwa rynku pracy.
Nowe przepisy znoszą obowiązek uzyskiwania opinii starosty, który dotychczas pełnił funkcję testu rynku pracy. W zamian powstaje baza wynagrodzeń, służąca do oceny zgodności ofert pracy z rynkiem, co ma przeciwdziałać dumpingowi płacowemu. Ustawa nakłada też na pracodawców większą odpowiedzialność, w tym obowiązek opłacania składek i podatków oraz przewiduje surowe kary za naruszenia. Wprowadzone zmiany mają ograniczyć nadużycia i wyłudzenia wizowe oraz zwiększyć transparentność zatrudnienia cudzoziemców w Polsce.
Wejście w życie nowej ustawy i jej zakres
Od 1 czerwca 2025 roku obowiązuje nowa ustawa o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Polski, która zastępuje dotychczasowe przepisy dotyczące promocji zatrudnienia. Nowe regulacje obejmują wszystkich pracodawców zatrudniających cudzoziemców, niezależnie od formy zatrudnienia, co oznacza znaczące rozszerzenie zakresu zmian.
Jak podaje filarybiznesu.pl, celem ustawy jest uproszczenie i ujednolicenie procedur zatrudniania obcokrajowców oraz wzmocnienie nadzoru nad tym procesem. Zmiany mają również na celu dostosowanie polskiego prawa do dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynku pracy oraz potrzeb gospodarki.
Elektronizacja i uproszczenie procedur legalizacji zatrudnienia
Nowa ustawa wprowadza pełną elektronizację całego procesu legalizacji zatrudnienia cudzoziemców. Od momentu składania wniosku aż po wydanie decyzji, wszystkie czynności będą realizowane wyłącznie w zintegrowanym systemie teleinformatycznym, który jest powiązany z danymi ZUS oraz Straży Granicznej.
Wnioski o zatrudnienie cudzoziemców muszą być składane drogą elektroniczną, co ma na celu przyspieszenie postępowań i ograniczenie przewlekłości procedur, która wcześniej była wskazywana jako jedna z największych barier – według danych, dotyczyło to aż 27,3% przypadków. Jak informują serwis praca.gov.pl oraz portal biznesalert.pl, zniesiony został obowiązek uzyskiwania opinii starosty, czyli testu rynku pracy. Jednakże przewidziana jest możliwość przywrócenia tego mechanizmu w razie pogorszenia sytuacji na lokalnym rynku pracy.
Pełna elektronizacja ma przynieść nie tylko uproszczenie, ale i większą przejrzystość procesu legalizacji zatrudnienia, co podkreślają także źródła z praca.gov.pl oraz businessinsider.com.pl. Dzięki temu pracodawcy i cudzoziemcy będą mogli liczyć na szybszą i bardziej transparentną obsługę swoich spraw.
Nowe obowiązki pracodawców i system kontroli
Ustawa wprowadza nową bazę wynagrodzeń, która będzie służyć do oceny zgodności ofert pracy z rynkiem. Ma to zapobiegać dumpingowi płacowemu i chronić prawa pracowników, szczególnie cudzoziemców, przed oferowaniem im nieuczciwie niskich stawek.
Pracodawcy zostali obarczeni większą odpowiedzialnością, w tym obowiązkiem opłacania składek ZUS i podatków związanych z zatrudnieniem cudzoziemców. Ustawa przewiduje również nowe ograniczenia dotyczące dostępu do zezwoleń na pracę. W szczególności, odmowa wydania zezwolenia będzie obligatoryjna, jeśli pracodawca nie opłaca składek ZUS lub jeśli został nałożony na niego wyrok karny lub karę finansową za naruszenia przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców.
Za naruszenia przepisów grożą surowe kary finansowe, które mogą sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Jak podkreślają eksperci cytowani przez dlahandlu.pl oraz pccpoland.pl, zmiany mają na celu ograniczenie nadużyć i wyłudzeń wizowych oraz zwiększenie bezpieczeństwa rynku pracy. Według kadrywpigulce.pl, nowe przepisy wprowadzają także dodatkowe ograniczenia w dostępie do zezwoleń, co ma chronić rynek pracy przed nieuczciwymi praktykami i zapewnić uczciwą konkurencję.
Rekomendacje i perspektywy dla pracodawców
Eksperci zalecają, by pracodawcy korzystali z profesjonalnego wsparcia agencji zatrudnienia, co pozwoli uniknąć kosztownych błędów i skutecznie poruszać się w nowych, bardziej wymagających regulacjach. Jak wskazuje businessinsider.com.pl, mimo uproszczenia procedur, nowe obowiązki i ograniczenia wymagają od pracodawców większej uwagi i odpowiedzialności.
Wprowadzenie zmian stanowi także kamień milowy w realizacji Krajowego Planu Odbudowy, co podkreślają urzędowe źródła praca.gov.pl. Nowe przepisy mają szansę znacząco poprawić transparentność zatrudniania cudzoziemców oraz ograniczyć nielegalne praktyki na rynku pracy, co jest istotne zarówno dla pracodawców, jak i samych pracowników z zagranicy.
Reforma legalizacji zatrudnienia cudzoziemców w Polsce otwiera drzwi do bardziej przejrzystego i bezpiecznego rynku pracy, który lepiej odpowiada na potrzeby współczesnej gospodarki i dynamiczne zmiany zachodzące na rynku.
