Izraelscy naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie zaprezentowali nowatorską interpretację roli ognia w życiu naszych przodków sprzed ponad miliona lat. W opublikowanym 7 czerwca 2025 roku artykule w czasopiśmie Frontiers badacze dowodzą, że ogień nie służył przede wszystkim do gotowania mięsa, lecz do jego wędzenia i ochrony przed zepsuciem. Analizy szczątków zwierząt pochodzących z dziewięciu stanowisk archeologicznych wskazują, że mięso nie było przepalone, co sugeruje celowe, kontrolowane wykorzystanie ognia w celu przedłużenia świeżości pożywienia.
Tym samym badanie wprowadza nowe spojrzenie na prehistoryczne praktyki żywieniowe, podkreślając, że nasi przodkowie mogli stosować zaawansowane metody konserwacji mięsa, które pozwalały na lepsze wykorzystanie zdobytych zasobów. Wcześniejsze doniesienia serwisu National Geographic potwierdzają tę hipotezę, podkreślając, że wędzenie mięsa słoni, hipopotamów i nosorożców było prawdopodobnie powszechną praktyką.
Badanie izraelskich naukowców i jego główne ustalenia
7 czerwca 2025 roku w prestiżowym czasopiśmie Frontiers ukazał się artykuł, w którym zespół naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiwie przedstawił wyniki badań dotyczących użycia ognia przez człowieka pierwotnego. W analizie uwzględniono dziewięć stanowisk archeologicznych datowanych na okres od 1,8 miliona do 800 tysięcy lat temu, na których znaleziono ślady świadczące o kontrolowanym stosowaniu ognia.
Badacze wykazali, że ogień nie był wykorzystywany przede wszystkim do gotowania mięsa, jak dotychczas sądzono, lecz do jego ochrony poprzez wędzenie i suszenie. Takie metody pozwalały na przedłużenie świeżości produktów spożywczych, co miało kluczowe znaczenie dla przetrwania w trudnych warunkach prehistorycznego środowiska. Analizy szczątków zwierząt, które obejmowały m.in. kości i fragmenty mięsa, wykazały wyraźny brak zwęglenia czy przepalenia tkanek mięśniowych. To wskazuje na kontrolowane i celowe użycie ognia, mające na celu zachowanie mięsa, a nie jego szybkie upieczenie czy ugotowanie.
Kontekst i wcześniejsze doniesienia o wędzeniu mięsa przez przodków
Tego samego dnia, 7 czerwca 2025 roku, serwis National Geographic opublikował informacje o zaskakującym odkryciu dotyczącym prehistorycznych metod przygotowywania mięsa. Według relacji portalu, nasi przodkowie wędzili mięso dużych zwierząt, takich jak słonie, hipopotamy czy nosorożce. Brak śladów zwęglenia mięsa na stanowiskach archeologicznych stanowił silny dowód na to, że ogień służył do wędzenia, a nie do tradycyjnego gotowania.
Informacje te uzupełniają i potwierdzają wyniki badania izraelskich naukowców, wskazując na bardziej złożone i wyrafinowane wykorzystanie ognia w prehistorii. Praktyka wędzenia mięsa mogła być zatem powszechną strategią, pozwalającą na dłuższe przechowywanie pożywienia i zmniejszenie ryzyka jego szybkiego zepsucia. Odkrycie to rzuca nowe światło na codzienne życie i adaptacje człowieka pierwotnego w zmiennym środowisku.
Znaczenie odkrycia dla rozumienia prehistorycznych praktyk żywieniowych
Przedstawiona teoria zmienia dotychczasowe przekonania o roli ognia w życiu naszych przodków, przesuwając akcent z gotowania na konserwację mięsa. Wędzenie i suszenie mogły stanowić kluczowe strategie przetrwania, umożliwiające dłuższe przechowywanie pożywienia oraz efektywniejsze wykorzystanie zdobytych zasobów zwierzęcych. Dzięki temu ludzie pierwotni mogli planować posiłki na dłuższy czas, co miało istotne znaczenie w kontekście migracji, zmienności klimatu i dostępności pożywienia.
To odkrycie otwiera nowe perspektywy dla badań archeologicznych i antropologicznych, pomagając nam lepiej zrozumieć, jak rozwijały się technologie i dieta naszych praprzodków. Może też skłonić naukowców do świeższego spojrzenia na wcześniejsze znaleziska związane z ogniem, zmieniając nasze wyobrażenie o jego roli w ewolucji kulturowej i biologicznej człowieka.
