Zaburzenia snu, brak motywacji oraz uczucie wyczerpania to symptomy, które występują zarówno w przypadku wypalenia zawodowego, jak i depresji. Jak podkreśla dr Ulrich Hegerl, odpowiednia diagnoza jest kluczowa, aby leczenie depresji było skuteczne. W kontekście wypalenia zawodowego ekspert uważa, że to „modny termin”, który często jest mylony z poważnymi problemami zdrowotnymi. Kiedy zatem warto udać się do lekarza?
Rozróżnienie depresji i wypalenia zawodowego
Symptomy wypalenia zawodowego i depresji często się pokrywają, jednak ważne jest, aby rozróżniać te dwa stany. Lekarze opierają się na klasyfikacjach Światowej Organizacji Zdrowia, która uznała depresję za rzeczywistą chorobę z wyraźnie określonymi objawami. W przypadku wypalenia zawodowego sytuacja jest bardziej złożona. Syndrom ten wpisano do systemu klasyfikacji dopiero w styczniu 2022 roku jako czynnik wpływający na zdrowie, co podkreśla jego nieoficjalny status według prof. Hegerla, który jest prezesem Niemieckiej Fundacji Pomocy Depresji.
Sezonowość depresji
W kontekście sezonowych zmian nastroju, dr Hegerl zauważa, że jesienią i zimą ludzie stają się bardziej refleksyjni i skłonni do nostalgii. Takie zachowania, choć mogą przypominać depresję, to nie są jej objawami. Ekspert definiuje to zjawisko jako „zimowy blues”, który nie powinien być mylony z ciężką depresją czy sezonowym zaburzeniem afektywnym.
Objawy depresji
Aby móc mówić o depresji, muszą występować objawy takie jak poczucie beznadziei, wyczerpanie, obniżony nastrój oraz problemy ze snem przez co najmniej dwa tygodnie. Osoby dotknięte tymi symptomami powinny niezwłocznie zgłosić się do specjalisty. Statystyki pokazują, że jedna na pięć osób w ciągu życia doświadczy depresji, co wskazuje na znaczący problem zdrowotny. Liczba osób przyjmujących leki przeciwdepresyjne w Polsce wzrosła o 59% od 2013 roku.
Znaczenie predyspozycji genetycznych
Dr Hegerl zwraca uwagę, że predyspozycje do depresji mają istotny wpływ na ryzyko zachorowania. Ryzyko to jest dwa do trzech razy wyższe w przypadku osób, których najbliżsi krewni cierpieli na tę chorobę. Zewnętrzne czynniki, takie jak stres, mogą działać jako wyzwalacze depresji, jednak sama choroba nie zawsze jest efektem trudnej sytuacji życiowej.
Problemy ze snem i ich leczenie
Problemy ze snem to powszechny problem wśród osób z depresją. Dr Hegerl wskazuje, że deprywacja snu może być skuteczną metodą leczenia. Zaskakujące jest to, że 60% pacjentów reaguje pozytywnie na tę formę terapii, co przynosi poprawę nastroju, choć efekt ten zazwyczaj nie jest długotrwały.
Samotność a depresja
Samotność nie zawsze jest główną przyczyną depresji; często jest jej skutkiem. Osoby starsze, mimo rzadziej deklarowanych kontaktów społecznych, wykazują mniejszą tendencję do odczuwania izolacji w porównaniu do młodszych. Z tego względu ważne jest, aby nie przypisywać samotności automatycznie roli czynnika wywołującego depresję.
Leczenie depresji
Każdy rodzaj depresji, nawet łagodny, wymaga leczenia, gdyż wpływa na jakość życia pacjentów. W walce z tą chorobą kluczową rolę odgrywają leki przeciwdepresyjne oraz psychoterapia. Istotne jest zrozumienie, że termin „wypalenie” często mylony jest ze stanem zdrowotnym, którego nie można jednoznacznie zdefiniować. Używane jest ono do opisywania zarówno nadmiernych wymagań, jak i poważnych problemów zdrowotnych.
Jak wspierać bliskich?
Osoby wspierające chcące pomóc dotkniętym chorobą powinny być dobrze poinformowane o jej objawach. Rozumienie, że chorzy nie radzą sobie z codziennymi obowiązkami, jest kluczowe w procesie udzielania wsparcia. Nikt nie ponosi winy za depresję, a krewni nie są odpowiedzialni za wyleczenie bliskich.
Wzrost liczby diagnoz
Mimo że wydaje się, że liczba osób cierpiących na depresję wzrosła, w rzeczywistości wzrosła jedynie liczba osób, które szukają pomocy. W ciągu ostatnich 40 lat depresja stała się lepiej rozpoznawana i coraz częściej nazywana. Dla osób z problemami emocjonalnymi, pierwszym kontaktem powinien być lekarz rodzinny, psychiatra lub psychoterapeuta.
W Polsce istnieją również specjalne linie wsparcia, które można wykorzystać w kryzysowych sytuacjach. Bez względu na wiek, każdy, kto potrzebuje pomocy, ma możliwość uzyskania wsparcia.
