Wielu pacjentów z demencją wydaje się żyć w izolowanym świecie. Istnieją jednak metody, które mogą pomóc im powrócić do rzeczywistości bez konieczności stosowania leków. Co te odkrycia oznaczają w praktyce?
Film dokumentalny „Alive Inside” z 2014 roku ilustruje, jak muzyka potrafi ożywić wspomnienia u osób cierpiących na demencję. „Już nie pamiętam” — mówi 90-letnia kobieta, gdy zapytano ją o jej życie. „Tak wiele zapomniałam. Przykro mi.” Krótko potem jednak zaczyna opowiadać historie i wspomnienia, gdy tylko założy słuchawki i zaczyna słuchać utworów Louisa Armstronga. Chociaż film wzbudzał wiele emocji, nie wszyscy byli przekonani do jego tezy. Teraz jednak naukowo udowodniono, że muzyka może znacząco wspierać leczenie choroby Alzheimera oraz innych typów demencji.
Zgodnie z wynikami analizy ośmiu badań opublikowanej w 2020 roku, muzykoterapia ma pozytywny wpływ na zdolności poznawcze osób z demencją. U pacjentów zaobserwowano poprawę jakości życia oraz złagodzenie objawów depresji zaraz po interwencji. Słuchanie muzyki okazało się najskuteczniejsze, ale śpiew także przyniósł pozytywne efekty.
W 2024 roku inny zespół badawczy opracował przegląd dotyczący choroby Alzheimera, wskazując, że muzykoterapia poprawia funkcje mózgu pacjentów. Zauważono poprawę ogólnej wydajności poznawczej, mowy, orientacji i pamięci. Z kolei meta-analiza sugeruje, że muzykoterapia korzystnie wpływa także na zmniejszenie pobudzenia u osób z demencją. Wyniki tej analizy przedstawiono w czasopiśmie „Frontiers of Psychology”.
Przykłady zastosowania tych wniosków znajdują się w praktyce, jak w projekcie „A song for you” organizowanym przez Stowarzyszenie Muzyczne Północnej Bawarii (NBMB). Organizują oni koncerty dla osób z demencją, podczas których pacjenci, którzy wydawali się zdezorientowani, zaczynają śpiewać utwory z dzieciństwa czy kolędy, co sprawia, że nagle potrafią wypowiedzieć słowa. Ulrike, muzyk regularnie występująca w ośrodkach dla seniorów, podkreśla, jak fascynujące są te momenty.
Liczba osób cierpiących na demencję wzrasta z roku na rok. Szacunkowo jest ich obecnie 55 milionów, a według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) liczba ta może wzrosnąć do 78 milionów do 2030 i do 139 milionów do 2050 roku. Mimo że demencja jest zwykle uważana za chorobę starszych osób, nie dotyczy tylko tej grupy wiekowej — według WHO, u 9% pacjentów objawy występują przed 65 rokiem życia. Szacuje się, że 45% przypadków można byłoby zapobiec lub opóźnić ich wystąpienie.
Dawniej demencję traktowano jako niemal nieuchronną chorobę, ale obecnie rośnie liczba dowodów wskazujących, że można jej zapobiegać lub przynajmniej opóźniać jej wystąpienie, podejmując różne działania. Do czynników ryzyka należą siedzący tryb życia, otyłość, choroby takie jak cukrzyca, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu, wysokie ciśnienie krwi oraz izolacja społeczna, depresja, niski poziom wykształcenia, urazy głowy, utrata słuchu i zanieczyszczenie powietrza.
Nowa ocena Lancet Commission on Dementia wskazuje, że 45% przypadków demencji można zapobiec lub przynajmniej opóźnić. Wspólnie z wcześniej wymienionymi czynnikami ryzyka, komisja zidentyfikowała leczenie utraty wzroku oraz wysokiego poziomu cholesterolu jako dodatkowe, które mogą mieć działanie zapobiegawcze.
Demencja to ogólne określenie kilku chorób, które wpływają na pamięć, zdolności poznawcze i zachowanie, z chorobą Alzheimera stanowiącą 60-70% wszystkich przypadków według WHO.
Światowy Dzień Choroby Alzheimera, obchodzony 21 września, ma na celu zwiększenie świadomości o potrzebach pacjentów z tą chorobą. Tego dnia w mnogich miastach organizowane są różnorodne wydarzenia, takie jak wykłady i koncerty charytatywne. „Choć aktualnie nie można wyleczyć choroby, pacjentom i ich bliskim można pomóc poprzez terapię, porady, wsparcie społeczne, opiekę ekspertów i inne działania” — podkreśla stowarzyszenie. „Muzyka jest uważana za „królewską drogę” do serc osób z demencją”.
Artykuł powstał na podstawie tłumaczenia tekstu z serwisu Welt.de autorstwa Vanessy Köneke.
Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu! Zachęcamy do śledzenia nas w Wiadomościach Google, aby być na bieżąco.
