– Pracownicy mają prawo do ochrony przed odwetem w przypadku zgłaszania mobbingu lub innych niepożądanych zachowań – podkreśla dr Monika Wieczorek, radczyni prawna, analizująca sytuację w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska (WIOŚ) we Wrocławiu. Jak donosi Interia, niektórzy pracownicy wyrażają poważne oskarżenia wobec wojewódzkiej inspektor Beaty Merendy. „Ona niszczy ludzi” – mówi jeden z pracowników, a dwie osoby złożyły skargi dotyczące mobbingu. Inspektor Merenda stanowczo odrzuca zarzuty.
W artykule Interii przedstawiono trudną sytuację w dolnośląskim WIOŚ. Pracownicy skarżą się na napiętą atmosferę oraz niekorzystne działania ze strony przełożonej, co przyczyniło się do ich problemów zdrowotnych. Kilkoro pracowników przebywa na zwolnieniach lekarskich, w tym na urlopach psychiatrycznych, ze względu na stres związany z pracą. Dwie osoby zdecydowały się zgłosić przypadki mobbingu.
Beata Merenda zaprzecza wszelkim zarzutom i twierdzi, że jest fałszywie oskarżana. – Czuję się oczerniana – mówi w rozmowie z Interią. Odnosi się również do zgłoszeń mobbingu, nazywając je „zgłoszeniem-hasłem”, które nie precyzuje jej rzekomych przewinień wobec pracowników.
PROBLEMY W WIOŚ I POTRZEBA ANKIET
O sytuacji w WIOŚ i skutecznych strategiach antymobbingowych rozmawiamy z dr Moniką Wieczorek. – Z artykułu wynika, że to nie jest pojedynczy problem, lecz poważniejsza kwestia; wielu pracowników sygnalizuje złe warunki pracy – zauważa prawniczka.
Przeglądając wyniki dotychczasowych ankiet, komentuje, że takie badania antymobbingowe można było przeprowadzić już latem 2024 roku, kiedy to inspektor Państwowej Inspekcji Pracy sugerował taką akcję w trakcie kontroli. Merenda jednak odmówiła, argumentując, że nie minęło jeszcze pół roku od jej objęcia stanowiska 2 kwietnia ubiegłego roku.
Dr Wieczorek zauważa, że nie należy czekać tak długo, by ocenić panujące nastroje. Sąd Najwyższy w swoim wyroku z 2007 roku jasno określił, że nie można ustalić sztywnej granicy czasowej dla stwierdzenia mobbingu. Wskazuje również na wcześniejsze orzeczenia, które potwierdzają, że mobbing może wystąpić nawet w krótkim okresie, jeśli zachowania są odpowiednio poważne.
OBOWIĄZKI PRACODAWCY I OCHRONA PRACOWNIKÓW
Prawniczka podkreśla, że pracodawcy nie mogą korzystać z wymówki, że krótki okres sprawowania funkcji przez kierownika uniemożliwia rzetelną ocenę sytuacji. – Nawet jeśli ktoś dopiero zaczyna pełnić swoją rolę, ankieta może dostarczyć cennych informacji na temat dłuższego okresu funkcjonowania danego zespołu – wyjaśnia.
Przeprowadzanie takich ankiet to najlepsza praktyka, która może poprawić atmosferę w pracy oraz zwiększyć zaufanie i współpracę w zespole. Dr Wieczorek zaznacza, że wyniki takich badań powinny być traktowane poważnie i analizowane pod kątem ewentualnych rozwiązań problemów.
W kontekście sytuacji w WIOŚ radczyni podkreśla, że ankiety nie mają być oceną pracy bezpośredniego przełożonego, ale obrazem nastrojów w zespole oraz oceną warunków pracy i relacji międzyludzkich.
Pracodawcy mają obowiązek podejmować działania prewencyjne, aby zapobiegać mobbingowi. Zgodnie z ustawą, przeciwdziałanie mobbingowi polega m.in. na organizowaniu szkoleń, prowadzeniu ankiet i rozmów z pracownikami w celu opracowania skutecznych rozwiązań.
OCHRONA DLA ZGŁASZAJĄCYCH MOBBING
Pytamy dr Wieczorek o ochronę osób zgłaszających przypadki mobbingu. – Pracownicy mają prawo do ochrony przed odwetem za zgłaszanie mobbingu, co gwarantuje art. 18 (3e) Kodeksu pracy, nowelizowany w kwietniu 2023 roku. Przepis ten zabrania działań odwetowych w odniesieniu do pracowników korzystających z przysługujących im uprawnień – tłumaczy.
Pracownicy mogą również zgłaszać przypadki mobbingu na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów, pod warunkiem istnienia odpowiednich procedur w zakładzie pracy. Ustawa przewiduje także zakaz działań odwetowych, takich jak degradacja czy rozwiązanie umowy o pracę.
Zachowanie odwetowe, w tym ignorowanie zgłoszeń, nie powinno mieć miejsca. Osoba, która doświadcza takich działań, może domagać się odszkodowania, wykazując, że negatywne konsekwencje jej sytuacji zawodowej wynikają z wcześniej zgłoszonego mobbingu.
Na koniec warto przypomnieć, że zgodnie z nowelizacją przepisów od 25 września 2024 roku sygnaliści będą mogli składać zgłoszenia wewnętrzne, a od 25 grudnia 2024 roku – także zgłoszenia zewnętrzne.
Źródło/foto: Interia
