Naczelna Rada Adwokacka (NRA) zgłosiła inicjatywę zmiany przepisów, mającą na celu umożliwienie każdemu świadkowi korzystania z pomocy adwokata bez konieczności uzyskania zgody prokuratora czy sądu. Adwokatura skierowała petycję do prezydenta, rządu oraz parlamentu, zwracając uwagę na to, że obecne regulacje dają organom państwowym zbyt dużą swobodę w ograniczaniu dostępu do obrońcy.
OBECNY STAN PRAWNY I POTRZEBA ZMIAN
Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, osoby, które nie są stroną postępowania, mają możliwość ustanowienia pełnomocnika, jednak to sąd lub prokurator podejmuje ostateczną decyzję w tej kwestii. NRA postuluje zniesienie tego ograniczenia, argumentując, że prawo do pomocy prawnej powinno być niezależne od uznaniowej decyzji służb.
Mecenas Przemysław Rosati, przewodniczący NRA, podkreślił w rozmowie z radiem TOK FM, że korzystanie z fachowej pomocy prawnej nie powinno być traktowane jako coś nadzwyczajnego, a jego dostępność nie może być uzależniona od widzimisię prokuratora czy sędziów. Planowana nowelizacja ma na celu wyeliminowanie przepisu, który umożliwia odmowę dopuszczenia pełnomocnika, oraz wprowadzenie zapisów, które zapobiegałyby blokowaniu procesów w przypadku jego nieobecności.
GŁOS W SPRAWIE TRAGEDII BARBARY SKRZYPEK
Obecna propozycja NRA zyskuje na znaczeniu w kontekście tragicznych wydarzeń związanych z Barbarą Skrzypek, która zmarła trzy dni po przesłuchaniu w warszawskiej prokuraturze. Skrzypek, długoletnia współpracowniczka Jarosława Kaczyńskiego, nie miała zapewnionego wsparcia prawnego podczas przesłuchania, co wywołało falę krytyki. Prokurator Ewa Wrzosek odmówiła dopuszczenia adwokata, co szybko stało się przedmiotem publicznej dyskusji.
Sugestie polityków Prawa i Sprawiedliwości, które odnosiły się do wysokiego poziomu stresu u Skrzypek oraz potencjalnego wpływu braku adwokata na jej stan zdrowia, wniosły dodatkowy kontekst do sprawy. Mecenas Rosati ocenił, że decyzja o odmowie dopuszczenia pełnomocnika miała brak podstaw merytorycznych i powinna zainspirować ustawodawców do przemyślenia warunków korzystania z pomocy prawnej.
MOŻLIWE ZMIANY W SYSTEMIE PRAWNYM
Propozycja NRA już została skierowana do prezydenta, rządu oraz obu izb parlamentu. Jeżeli zyska wystarczające wsparcie polityczne, może doprowadzić do fundamentalnej zmiany w polskim systemie prawnym, co z kolei zwiększy ochronę praw osób przesłuchiwanych. Ruch ten został przyjęty z nadzieją na większą transparentność oraz sprawiedliwość w postępowaniach prawnych. Śmierć Barbary Skrzypek być może stała się impulsem do potrzebnych reform, które zawiodą do bardziej równego traktowania wszystkich świadków.
