W Sztokholmie ogłoszono tegorocznych laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Tytuł ten przypadł Johnowi J. Hopfieldowi oraz Geoffreyowi E. Hintonowi, którzy zostali uhonorowani za swoje przełomowe odkrycia i wynalazki, umożliwiające rozwój uczenia maszynowego z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych.
Rewolucyjne odkrycia w uczeniu maszynowym
Komitet Noblowski zaznaczył we wtorek, że tegoroczni laureaci „wykorzystali narzędzia fizyki do stworzenia metod, które ugruntowały fundamenty dzisiejszego efektywnego uczenia maszynowego”. John Hopfield opracował model zdolny do przechowywania i rekonstrukcji informacji, podczas gdy Geoffrey Hinton zaproponował metodę, która pozwala na samodzielne odkrywanie właściwości danych, co stało się kluczowe dla dużych sieci neuronowych, obecnie powszechnie stosowanych.
„Mimo iż komputery nie są zdolne do myślenia, maszyny mają dziś zdolność do naśladowania funkcji takich jak pamięć oraz uczenie się. Dzięki tegorocznym laureatom fizyki to stało się możliwe. Oparli się na podstawowych koncepcjach z fizyki, tworząc technologie, które stosują struktury sieci do przetwarzania informacji” – tłumaczą przedstawiciele organizacji.
Odkrycia Hopfielda i Hinton
John Hopfield jest twórcą pamięci asocjacyjnej, która potrafi nie tylko przechowywać, ale także rekonstrukować obrazy oraz inne formy wzorców danych. Jego sieć jest w stanie równocześnie gromadzić wzorce, a w przypadku otrzymania niekompletnego lub lekko zniekształconego obrazu, potrafi odnaleźć najbardziej zbliżony zapis.
Z kolei Geoffrey Hinton wykorzystał koncepcję sieci Hopfielda do stworzenia nowej struktury, znanej jako maszyna Boltzmanna. To innowacyjne podejście umożliwia rozpoznawanie kluczowych elementów w danym typie danych. Maszyna ta znajduje zastosowanie w klasyfikacji obrazów oraz generowaniu nowych przykładów wzorców, na których została przeszkolona, a jej rozwój przyczynił się do intensyfikacji badań nad uczeniem maszynowym.
Nobliści w historii fizyki
Nagroda Nobla uważana jest za najwyższe wyróżnienie w dziedzinie nauki. To właśnie Alfred Nobel powołał Królewską Szwedzką Akademię Nauk do przyznawania, m.in., nagrody w fizyce. W swym testamencie przyznał pierwszeństwo fizyce spośród pięciu dziedzin wiedzy, na których rozwój chciał przeznaczać fundusze na nagrody.
Pierwszy raz Nagroda Nobla w kategorii fizyki przyznana została w 1901 roku. W 1903 roku uhonorowanie to trafiło do Marii Skłodowskiej-Curie, jednej z niewielu kobiet nagrodzonych Noblem w tej dziedzinie. Razem z mężem, Pierre’em Curie, została odznaczona za wspólne badania nad promieniotwórczością, które zostały odkryte przez profesora Henri Becquerela.
W gronie utytułowanych znajdują się również laureaci o polskich korzeniach, tacy jak Albert Michelson, Isidor Isaac Rabi czy Jerzy Charpak. Dotychczas Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki przyznano 117 razy, a łączna liczba laureatów wynosi 225. Wśród najpopularniejszych nagrodzonych można wymienić Alberta Einsteina, Nielsa Bohra oraz Wilhelma Conrada Röntgena.
W ubiegłym roku laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki zostali Pierre Agostini, Ferenc Kraus oraz Anne L’Huillier, którzy otrzymali wyróżnienie za „eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła, używane do badania dynamiki elektronów w materii”.
Bądź na bieżąco i dołącz do grona naszych 200 tysięcy obserwujących. Polub Interia Wydarzenia na Facebooku i komentuj nasze artykuły!
Źródło/foto: Interia
