Partia Pracujących Kurdystanu (PKK) ogłosiła w poniedziałek zakończenie swojego 41-letniego zbrojnego powstania przeciwko władzom Turcji. Walka, która pierwotnie miała na celu uzyskanie niepodległości dla terenów zamieszkanych przez Kurdów, w latach 90. przekształciła się w dążenie do ochrony praw mniejszości i była w dużej mierze prowadzona poza granicami Turcji.
ZAKOŃCZENIE WALKI I POLITYCZNE SUKCESY
Podczas poniedziałkowej konferencji, PKK ogłosiła swoją decyzję o zakończeniu zbrojnego powstania i samorozwiązaniu, podkreślając, że ich działania osiągnęły zamierzony cel, „powstrzymując politykę unicestwienia naszego ludu i prowadząc sprawę kurdyjską do etapu rozwiązań w ramach polityki demokratycznej”.
Warto przypomnieć, że na początku 2024 roku Devlet Bahceli, lider nacjonalistycznej tureckiej Partii Narodowego Działania (MHP) oraz sojusznik prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana, zaapelował do PKK o zakończenie walk. W lutym założyciel organizacji, Abdullah Ocalan, wystosował z więzienia apel o samorozwiązanie PKK i oddanie broni przez jej bojowników. Inicjatywę tę wsparli zarówno Erdogan, jak i Ludowa Partia Równości i Demokracji (DEM), kluczowa partia polityczna Kurdów w Turcji.
WALKI I OFENSYWY
W ostatnich latach zbrojna walka z PKK koncentrowała się głównie w Kurdystanie, autonomicznej części Iraku, gdzie zarówno PKK, jak i Turcja posiadają liczne bazy operacyjne. Działania tureckich władz są wspierane przez rząd iracki oraz władze w Irbilu, stolicy irackiego Kurdystanu. Turcja nie ogranicza się jednak tylko do działań w Iraku — prowadzi również ofensywy przeciwko kurdyjskim grupom w Syrii, które uznaje za powiązane z PKK. Kurdyjskie Ludowe Jednostki Samoobrony (YPG), działające na północy Syrii, są z kolei kluczowym sojusznikiem USA w walce z rozproszonymi pozostałościami dżihadystycznego Państwa Islamskiego.
Dotychczas w konflikcie z PKK zginęło ponad 40 tysięcy osób, w tym wielu Kurdów, zarówno bojowników, jak i cywili. Historia PKK, organizacji uznawanej za terrorystyczną przez Turcję, USA oraz Unię Europejską, sięga 1978 roku, kiedy to została oficjalnie założona.
HISTORIA I PRZEŁOMOWE WYDARZENIA
Po roku 1979 PKK rozpoczęła zbrojne potyczki z tureckimi siłami bezpieczeństwa. W 1980 roku, w wyniku zamachu stanu, zakazano w kraju używania języka kurdyjskiego, co doprowadziło do masowych aresztowań osób posługujących się tym językiem. Nawet kurdyjskie imiona stały się zakazane, a Kurdowie musieli być nazywani „Turkami górskimi”. W 1984 roku PKK formalnie rozpoczęła powstanie zbrojne, żądając niepodległości dla kurdyjskich terenów.
Abdullah Ocalan, który wkrótce znalazł się na pierwszej linii dowodzenia, uciekł do Syrii, a następnie przez Europę trafił do Kenii, gdzie został aresztowany przez tureckie siły specjalne w 1999 roku. Początkowo skazany na karę śmierci, w wyniku zmian w tureckim prawie, wyrok zamieniono na dożywocie, a Ocalan trafił do więzienia na wyspie Imrali, gdzie przez wiele lat pozostawał jedynym osadzonym.
PKK zrezygnowała w latach 90. z walki o niepodległość na rzecz dążeń do uzyskania równych praw dla Kurdów oraz autonomii ich ziem w ramach Turcji, co wpisuje się w szerszy kontekst polityczny oraz społeczny regionu.
Źródło/foto: Onet.pl METIN YOKSU / PAP.
